BBCda Laanta Afsomaliga iyo Cabdiqaasim iyo Alitixaad ma ku guulaysan doonaan Qorshaha ay Shirka Kinya ku minjo xaabin rabaan.

Qofna kama qarsoona in ay BBCda Laanta Afsomaliga, Cabdiqaasim iyo Alitixaad ku qanacsanayn Qaabka uu Shirka Kinya ka socda u socdo waxaana la wada ogyahay in ay isbahaysteen sidii ay Shirka burburin lahaayeen waxaanay bilowgii Shirka isku dayeen in ay Shirka Boqnaha gooyaan.

Laakiin Qorsho kasta oo la rabay in Shirka Kinya ka socdo lagu curyaamiyaan iyo isku daykasta oo la isku dayey in Shirka looga ma dhalays waa lagu fashilmay oo way Dhicisoobeen, taas oo keentay ugu danbaytii in uu Cabdiqaasim oo wariyihiisa khaaska ah ee Xasan Bariise wata in uu Shirka soo dhex istaago.

Inkasta oo uu Cabdiqaasim ku fashilmay in uu Shirka dumiyo haddana kama uuna daalin in uu wali isku dayo, maxaa yeelay wuxuu Cabdiqaasim Shirka yimid isaga oo ka  duulaya Oraahda tiraa „Ciyaarta Qofka ku dhexjira ayaa qarbudikara ama Guusha qaloocsan karo“, wuxuuna soo qorshaystay isagoo BBCda Laanta Afsomliga kaashanay in. 

·        Ama in uu Shirka Kinya ka socdo la wereego oo markale Cabdiqaasim la soo caleemo saaro oo Dad cusub oo Alitixaad u badan markale Baarlamanka laga buuxsho, Dadkii sideeda bilood howsha Shirka soo wadayn ee la hubsaday in aanay badanaa Ururkaas Shaqo ku lahayn la kala cayriyo. 

·        ama in uu Shirka gudaha ka burburiyaan oo ay wixii la tabcayey tacab ba´ay ka dhigaan, si Shir ay soo maleegeen Alitixaad Gudaha Somaliya loogu qabto. 

Hadaba si ay Qorshahaas u fuliyaan waxay BBCda Laanta Afsomliga iyo Cabdiqaasim soo go´aansadeen in ay dhawr talaabo oo ay uga gol leeyihiin in ay Shirka ku burburiyaan qaadaan kuwaas oo kala ah. 

·        In Tirada lagu Heshiiyey ee Baarlamaanka la yareeyo, taas oo haddii lagu raaco Albaabka u furaysa in waxkasta oo horay loogu heshiiyey oo xataa Fidaraalkii lagu heshiiyey ku jiro markale Dib loogu noqdo iyo waliba in Cabdiqaasim ka aargoosto oo uu badalo Ragii isaga ka falaaboon ee Shirku in uu heerkan soo gaaro sababta u ahaa iyo in iyadoo waqtiga yar oo aan Dadka la kala ogaankarin laga faa´iidaysano meeshana Alitixaad markale sida Baarlamankii Carte la soo buuxiyo. 

·        In meesha laga saaro wax la yiraahdo Fidaraal si loogu gogol xaaro in Somaliya labo Gobol oo Fidaraal ah oo Xamar iyo Hargaysa laga xukumo u noqoto iyo si aanay u dhalan Dowlad Goboleedyo laga xukumo Garoowe iyo Baydhabo iyo meelkale toona, taas oo looga gol leeyahay in Beelaha qaarkood faraha ku dhigaan Awooda Dowlada taasna waa sababta uu Prof Samatar uga soo horjeed Fidaraalka in ay Gobaladakale qaataan. 

·        In Odayaasha Dhaqanku xulida Baarlamaanka ka qaybqaataan, taas oo uu Cabdiqaasim ku helayaan Odayaal Dhaqameedyo iyo Siyaasiyiin oo in kasta oo ay Magac u yaalnimo ahaan Beelahooda u matalaan laakiin isaga u afduuban oo uu siduu doona ka yeelo, maxaa yeelay inkasta oo ay Ragaasi Beelahood matalaan, Barlamankana Magac Beelahooda  ku fadhiyaan haddana in ay Barlamaanka ka mid noqdaan Cabdiqaasim baa Go´aanka iska leh, wuxuuna Cabdiqaasin Oday Dhaqameeyadaas iyo Siyaasiyiintaa ku cadaadinkaraa si ay xubin Baarlamaanka u noqdaan in ay Xasarad Gobaladooda. ka abuuraan. 

Waxana qorshayaashaas fulintooda qaybta ugu wayn loo xilsaaray BBCda Laanta Afsomaliga waana sababta Xasan Bariise Xamar looga soo xawilay.waxaanay si ay qorshahaas u taabo galiso  BBCda Laanta Afsomaliga Qaaday dhowr talaabo oo ay ka mid yihiin. 

·        Dooda joogtada noqotay ee ay BBCda Laanta Afsomaligu maalinkasta sii dayso ee ah „Caalamkaa raba in Ciyaarta wax laga badalo iyo in tirada Barlamaanka la yareeyo iyo in Odayaashii Carte soo dhisay Ciyaarta lagu soo diro“.iyo waraysiyo been abuur ah ama sida kale loo badalay ay soo tabiyo sida waraysiyada ay ugu yeeraan Bulshada Caalamka oo ay ku banaysanayaan in ay u suurto gasho in ay tarada baarlamaanka ku yareeyaan si uu albaabku gugu furmo in ay waxkasta badalaan.ayaa ah qayb ka ah qorsha BBCda fulintiisa loo qoondeeyey. 

·        Si Dadka Shirka jooga loogu bisleeyo Fikrada Fidaraal diidka ah waxay BBCda Laant Afsomligu bilowday Barnaamujyo wadani ah oo uu Ali ha u naxariistee Timacade Atoore ka yahay si ay u hirgasho Fikrada kuwa Xamar iyo Hargaysa waxkasta laga xukumo wata. 

·        Isku dayeyga ay BBCda Laanta Afsomaligu isku dayeyso in ay Dadka ka indho tirto Cida Go´aan kama danbaynta ah iska oo xaqiiq ahaan Somalida iyo IGAD oo Gogasha u fidisay oo kaliya ah iyo Qaabka ay Dadka uga dhaadhicinayso in waxa ay Caalamka ugu yeertay oo xaqiiq ahaan in ay go´aamada la gaaray in taageeraan iyo in ay talobixin soo jeediyaan mooyee aan iyagu Shirka shaqo kale ku lahayn, ayaa ku tusaysa qorsaha ay BBCda Laanta Afsomliga loo soo dhiibay in ay fuliso 

·        qaabkii ay BBCda Laanta Afsomligu Cabdulaahi Deeroow u waraysten ayaa cadayn u ah in ay BBCda Laanta Afsomaligu cid gaar ah la jirto waxaa kale oo waraysigaa ku cadayd sida ay BBCda Laanta Afsomaligu uga ciilqabto in uu Deeroow Dadkiisa u daneeyey oo Habka Fidaraalka ah doortay. 

Ma ahan mid hadda bilowday Qorshaha ka hortaga Fidaraalka oo ay Cabdiqaasim iyo BBCda Laanta Afsomliga isu bahaysteen ee wuxuu ahaan sababta Carteba loo soo qobtolay, Maxaa yeelay. 

·        Labada Beelood ee BBCda Lanta Afsomaliga bililiqaystay oo ka soo kala jeeda Beesha Cabdiqaasim iyo Somaliland midna ma rabto in ay Baydhabo iyo Garoowe ama Magaalo kale ay Caasumado Dowlado Fidaraal ah oo Xamar iyo Hargaysa u dhigmaan noqdaan. 

·        Siyaasadaas Fidaraalka Diidka ah waa Siyaasadii uu Cabdiqaasim ku shaqeeyey markuu Dhaqaalihii Dalka u adeegsaday isku Dirka reer Baydhabo iyo reer Puntland si uu Riyada iyo Rabitaanka Dadkaas ee ku salaysan Firadaalka u baabi´iyo waxaana taas la hirgaliyey BBCda Laanta Afsomaliga.iyo Alitixaad Gobadadaas ku noolaa. 

·        Dooda halhayska Cabdiqaasim u noqotay ee aha Somaliland Shirka ha la keeno ma dhaafiisna iidheh uu Somaliland u samaynayo iyo Siyaasad uu Fikirka Koonfur iyo Waqooyo ku fidin rabo, kamana dhacto Iidhehda ay BBCda Laanta Afsomligu maalinkasta Hargaysa iyo Xamar u samayso. 

Waxaana hadda cad in Weerarka ay BBCbda Laanta Afsomaligu ay Shirka ku hayso uu Waji cusub qaatay iyadoo waliba Weerarka sii xoojisay Markii uu Shirku BBCda Laanta Afsomaliga xaga Warbaahinta ka xoroobay oo uu yeeshay Tilifishin u qaar ah.

waxaana hubaal ah haddii aan haddeer Weerarka BBCda Laanta Afsomaliga laga hortagin oo aan Caalamka carqaladaynta BBCda looga caban in ay qorsha ay Cabdiqaasim iyo  BBCda Laanta Afsomaligu ay wataan uu Shirka Kinya ka socda burburinkaro. 

Mahadsanidin

jagne

---

Al-Itixaad

Ururka Al-Itixaad ayaa bilowgii dagaalada sokeeye ee Soomaaliya ka qeybqaatay dagaalada hubaysan. Ulajeedadiisa ayaa aheyd in Soomaaliya laga dhiso dowlad islaami ah lagu dhaqo shareecada islaamka ah. Waxaa isla markiiba lagu eedeeyey inuu gacansaar la lahaa Usaama una fasaxay inuu saldhiga uruka kasoo weeraro safaarada Maraykanka uu kuleeyahay Kenya iyo Tansaaniya sanadkii 1998. Waxaa iyadana dowlada Itoobiya ay urukaas ku eedeysay inuu bilowgii sanadadii 1990-yadii ka danbeeyey weeraro ka dhacay magaalada Addis Abeba iyo in mucaawino ay u fidiyaan kooxo mucaarad ku ah dowladaas.

Cunaqabateyn xaga dhaqaalaha

Bishii november ee sanadkii hore ayey dowladda Maraykanku soo saartay liis kakooban shakhsiyaad iyo ururo ay tilmaantay inay aragagixiso yihiin amaba kaalmo ufidiyaan. Waxaa liiskaa ku jiray Soomaali ku nool waddankaan Sweden oo iyaga ka ganacsan jiray xawilaada shirkada Al-Barakaat. Raggan ayaa iyaga lagu eedeeyey inay lacag kaalmo ah iyo inay hub u direen ururka Al-Qaacida. Shirkada Al-Barakaat oo iyadu aheyd tan ugu weyn ee xawilaada Soomaaliya isla markaana aheydshirkada ugu weyn ee shaqaaleysiin jirtay dadka soomaaliyeed ayaa laxiray, waxayna taas dhalisay in taleefano iyo internetkaba uu ka joogsado Soomaaliya.

Maraykanka iyo Itoobiya

Su´aal isweydiin leh ayaa waxay tahay dowladda maraykana diyaar ma utahay inay mar labaad faragelin milatari ku sameyso Soomaaliya. Maraykankoo ku fashilay faragelintiisii bilogii 1990-yadii kadib markii ay 18 askari ay ku geeriyoodeen ayaa si degdeg ah kaga baxay Soomaaliya. Waxaa jira warar sheegaya in Maraykanku ciidamo ka tirsan ay ku sugan yihiin Soomaaliya, kuwaas baadigoobaya ururo argagixiso ah. Waxaa kaloo jooga maraakiib ilaalinaya xeebaha Soomaaliya. Saraakiil sare oo Maraykan ah ayaa la kulmay sanadii danbeeyey masuuliyiin matala kooxaha hubaysan ee ka jira wadanka. Kooxahaas oo iyaga ka balan qaaday Maraykanka inay la dagaalami doonaan aragagisada ku sugan halkaas. Arintaan masuuliyiin qaarkood kala dan leh inay kula dagaalamaan kooxaha kale ee iyaga kasoo horjeeda. Waxaa dhici karta in arintaan kordhiso ama dhiiri galiso dad aan iyaga wax lug leh aan ku lahayn aragagixisada. Waxaa kaloo dhici karta in ay tahay arin ay dowlada Maraykanka kaga danleedahay inay dunida tusto goobjoogeeda geeska Afkika amaba inayba tahay qeyb ka mid ah isku diyaarinta doorashada soo socota ee madaweynenimo.

Hayaan Cabdisalaam Ismaaciil, Sweden