Horta Prof. Samatar Somali yuu u yaqaan??

Aragtida Akhristayaasha Maanta:

ÞHorta Prof. Samatar Somali yuu u yaqaan??
Þ Yaa hortaagan horumarka Somaliya
ÞWar celin iyo Jawab

Horta Prof. Samatar Somali yuu u yaqaan??

Waxaa Dhamaan Shirarkii ka horeeyey kan hadda Kenya ka socda la soo bandhigi jiray Habka Fidaraalku in uu noqdo Habka Waddanka lagu maamulo. Waxaana muuqatay walina muuqata in aanu jirin hab Waqtiga la joogo iyo Duruufta la marayo ugaga haboon in Waddanka lagu maamulo, maxaa yeelay.
1. Xadgudub xun baa Dadka ka dhex dhacay.
2. Luqadii, Diintii iyo Somalinimadii way xakameeyn kari waayeen Nacaybka maarugay.
3. Waa la kala irdhoobay oo is Aaminkii iyo Darisnimadii way dhumeen.
4. Qofkasta meeshii uu Isir ahaan ka soo jeeday buu Afka saaray
5. Magaaloyinkii xarumaha ahaa sida Xamar iyo Hargaysa Beelaa xalaalaystay.
6. Ma jirto Magaalo Dadka ka wada dhaxaysa oo wax laga wada maamulikaro.

Hadaba iyada oo ay cadahay in Somali inta Badan aanay doonaynin, danina ugu jirin in Dowlad dhexe oo xoog badan la dhiso, ayaa haddana dhamaan Heshiisyadii ka horeeyey kan hadda Kenya ka socda waxaa la go´aansan jiray in la dhiso Dowlad Dhexe sababtoo ah:
1. Kooxo sadbursi doon ah baa lagu maslixijiray.
2. Waxaa la iska dhaadhicinjiray „Dowlad xun baa Dowlad la´aan dhaanta“.
3. Indhahaa laga lalinjiray in Dhibkuba ka dhashay Dowlad xun oo dhexe.
4. Lama rabin xaq ee Xal baa la raadinjiray!!.

Maadaana aanay suurto gal ahayn in Xal la helo aan Xaq ku salaysneyn waxay dhammaan Shirarkii hore oo dhan ku dhammaan jireen fashil waxayna soo dhaafi waayijireen Xaafad Xamar ka mid ah sababtoo ah:
1. Salaadba Waqtigeedaa la tukadaaye lama joogo waqti Dowlad dhexe.
2. Is aamin noocaas ah Waqtigaan la joogo aad baa looga fog yahay.
3. Xildhibaan la haysta ah oo Magaalo qalaad jooga Xeerkee buu dajin karaa.

Ugu danbayn sida muuqata iyada oo Xaqiiqdaas lama dhaafaanka ah laga amba qaadayo oo laga faa´idaysanayo Fashilkii Shirarkii hore iyo sababtii keentay in ay fashilmaan waxay Somali inteedii badnayd isku raaceen oo ay isla ogolaadeen Qalinkana ku duugeen in Nidaamka Fidaraalku noqdo Habka Waddanka lagu maamulo, waxana la dhihikaraa Shirka Kenya ka socda waa Shirkii ugu
horeeyey ee ay Go´aamo Dhaxal gal ah ka soo baxeen maxaa yeelay:
1. Waa Go´aan Xal ah Xaqna ku dhisan.
2. Dadka intii badnayd baa loo daneeyey oo doonayaan.
3. Tartan Horumar keenikara baa Dowlad Gobeleedyada ka dhex dhici doona.
4. Xukun kaligi talis ah si dhib yar kuma dhalankaro.
5. Labo Cayrinka ku qaybsatay Bisaylka iskuma qabqabsato oo sidaas ayuuna u dhici karin Dagaal Dalka wada gaar.
6. Waa la isu hiloobi oo is Aaminkii baa dhaqso u soo noqonaya.

Iyada oo Somali intii badnayd Go´aankaas sidaas u wada saxeexeen oo ay isku raaceen in Waddanka Habka Fidaraalka lagu maamulo baa Koox yar oo Dhiig ku nool ah oo sadbursi doon ah diiday in ay Heshiiskaas qaataan waxaana ku raacay ra´yigaa Prof. Samatar iyo Gaandi oo la ogaa in ay:
1. La shaqaysta Kooxaha Dhiig ku noolka ah ee wixii kaalma ah ee Dadka tabaalaysan la siiyo Neyrobi ku cuna.
2. La shaqaystaan Cabdiqaasim oo Qayb ka siiya wixii uu Qaranka ka dhaco
3. La shaqaystaan Ururada Dagaalka sokeeye sii huriya si ay kaalmo dibadaha uga helaan.
4. waxaa kale oo la ogyahay in ay Qowlaysato Qurbaha joogta oo Waddankaan wax u qabanaynaa ku qaraabata qayb ka yihiin.

Haddaba Diidmada Kooxdaas aan Xaqa gayin ay Go´aankaas diideen Dadku lama yaabin maxaa yeelay:
1. Cabdiqaasim wuxuu cunay in Cid uga dabatimaada ma doonaya
2. Prof. Gaandina wuxuu ku caan baxay Caddaalad darida oo wuxuu Carte ka yiri „Xal aan Xaq ku dhisneyna bay Somali u baahan tahay“
3. waxaa kale oo cad in Gaandi iyo Samatar ay kooxaha Dhiig ku noolka ah la shaqaystaan oo ay saxan Dhiig ah dhinaca ka fadhiyaan.

Sidaas ayeyna Diidmadoodu la yaab u lahayn Waxase la yaab leh Qaabka ay Go´aanka u diideen iyo ku Andacoodka uu Samatar ku andacooday in „Go´aankaas Somali lagu khayaameeyey iyo in Go´aankaas Somali lagu kala goynayo“, taas oo keentay in la isweydiiyo Su´aasha ah „Horta Samatar Somali yuu u yaqaan ???“, ilaan Somali Go´aankan way wada
saxeexeene.

In Samatar wax si ka yihiin Qofna kama qarsoonayn gaar ahaan markii la fiiriyo Dhamacda Cadaawadeed ee waayahaan danbe Afkiisa ka soo dhacdhacaysay iyo sida jenjeerte ee uu Warbixinada u jeediyo gaar ahaan markuu yiri.
1. Jamicada Boosaaso waa Boos banaan oo Masayr loo xaarxaartay, meesha uu tan Xamar iyo tan Hargaysana uu bogaadiyey, taas oo aan Xaqa waafaqsaneyn maxaa yeelay Jamicada Boosaaso waxa sameysteen Dad la soo dhacay oo mucsur ah oo soo qaxeen oo waxay haysteen la dhacay meel banaan wax ka bilaabay meesha Xamar iyo Hargaysa ay ahaayeen magaaloyinkii Maalkii Ummada la galiyey.
2. Muxaadaro uu london ka jeediyey oo uu ku difaacayey dulmiyadii Somaliya ka dhacay dhowladii hore ka dib wuxuu is barbar dhigay midab takoorkii Sudafrika ka jiray iyo dhaqankii Dowladihii hore ee Somaliya
3. Haddeer oo uu leeyahay Somali Go´aanka uma dhana ayaa la garankaraa in aan Gar loo dhiiban karan.

Haddaba sida muuqata Samatar Somali wuxuu u yaqaan inta Ummada saloolatay ee ay isaga Gacan saarka leeyihiin oo kaliya, wuxuuna Kooxdaas difaacaa isaga oo og Danbiyada ay galeen iyo isaga oo ku faraxsan in ay sidaas sameeyeen, taasna garosho la´aani uma geyn ee Naceybka uu Beelaha qaar u qabo iyo dano dhaqaale ayuu xaqiiqdii ka door biday. Waxaana xaqiiq ah in aanay suurto gal ahan in Cashar Somalinimada ku saabsan laga dhagaysto
1. Qof danayste ah oo si uu dantiisa u ilaashado u diida Go´aamada danta Guud loo galay
2. Qof ku caan baxayna Naceybka Beel Beelaha Somaliya ka mid ah

horaana mar laga hadlayey Qof wuxuu ogyahay inkira loo yiri „Abki la gub Afkana wuu yaqaan waana ka agnaane sida Hadalku u kala agmari wuu arkaa ee uuna oranayne“.

mahadsanidi
jagne
jagne3@hotmail.com

YAA HORTAAGAN HORUMARKA SOOMAALIYA

AFHAYEENKA BEESHA CUMAR MAXAMUUD EE MAGALADA MANCHESTER / UK.
XUSEEN MAXAMED XUUBSIREED.

waxaa sida aad wada ogsoon tihiinba shir uga socda soomaalida wadanka kenya magaalada Nairobi shirkaasoo micnihiisu yahay sidii soomaali ay uga gudbi lahayd , dawlada la'aanta, cadaalad darada dhaca, afduubka, kufsiga, hadaba anigoo dhinac walba ka eegaya su aashu waxay tahay yaa intaba hor taagan.ama xagee ayay dhibtu ama mashaakil ka socdaa.
Soomaaliya waxay lahaan jirtay dawlad dhexe oo wadanka oo dhan maamusha, Wadanku wuxuu lahaa Caasimad aduunka oo dhan looga yimaado ama aynu ku faani jirnay, maamulkii dawladii hore ma ahayn mid lagu tilmaami karo Cadaalaad oo waxay ahayd maamul ku dhisan kaligii taliye nimo, laakiin qabiil walba oo yiraahdo waan ku ayiday wax la qayb san jirtay taas oo aan micnaheeda oran karo waxay ku dhisnayd yaa wax ila qaybsanaaya ee kuma dhisnayn yaa ila qabiila , haadii si loo eego waxayba la diriri jirtay ama ay baa binin jirtay kuwa iyaga la qabiilka ah ama ay magaca guud wadaagaaan.
hadaba sidii uu ku tagayba maamulkaasu tag, yaase badalay waaba kadar oo dibi dhal.

Caasimadii quruxda badnayd maanta waa Qabri.
Nidaamkii dawliga ahaa ama kala danbayntii maanta waxaa badalay Afduub,Dil iyo Dhac.
Hal magaalo ayaa waxaa ka taliya in ka badan 10 Hogaamiye waa Caasimadiiye
Wadooyinkii quruxda badnaa ee caasimada waxaa u danbeeyay in Geeda ay ka baxaan oo meel Duur ah ama ay baadiye noqoto
shacabkii magaalada dhex mushaaxi jiray maanta waxaa u danbaysay baqdin ay ka baqayaan in la afduubto ama la diloba .
Gaadiidkii lagu xaragoon jiray maanta waxay noqotay in Hub lagu waardiyeeyo si aan loo dhicin

Hadaba qofka bini aadmiga ahi wuxuu ka socdaa Madaxa Wadana waa caasimad caasimadiina Cudur baa ku dhacay oo way xanuunsanaysaa.

maanta in Soomaliya dawlad ay u dhalato waxay dan wayn ugu jirtaa Waa dadka kasoo jeeda Muqdisho wadanka intiisa kale waa nabad iyo Barwaaqo, kala danbayn iyo maamulo ayaa ka jira, hadaba iyadoo intaasoo dhiba ay haysato muqdisho oo caasimadiiya sida lawada ogsoonyahayna ay yihiin dadka kaliya ee maanta ugu baahida badan in ay helaan nabad iyo kala danbayn maxay ku diideen in la helo:

Nidaam Federaal ah
Dawlad dhalata
Kala danbayn iyo sharaf

Waa marka horee ujeedada nidamka federaalka ah loogu baahan yahay waxay tahay, Dadka aan ka soo jeedin muqdisho waxay arkeen goboladii kale in ay Caasimada la aanteed gaari karaan horu mar aad u saraysa kana horaysa Caasimada.ninka diidan nidaamka federaalka ah waa nin doonaya in uu ka taliyo meel uusan u dhalan cunana wax uu san lahayn, qof waliba meel buu ka soo jeedaa ee ha aado meesha uu ka soo jeedo.

Caasimaadu waa magac loo bixiyay magaalo waxay qiima leedahay marka wadanka oo dhan laga maamulo, shacabka wadanka oo dhana danahooda ay ku xiran tahay , markii magacii loo bixiyay ee caasimadu uu noqdo mid aan soconayn waxay ku laabanaysaa magaceedii ay horay u lahayd ee ahaa Muqdihso, magaalooyinka kale ee wadanka ku yaala ayayna la sinaanaysaa oo waxaa imaanaya tartan xaga horumarka ah oo dhinac walba leh taas oo aan oran karo waa looga horumaray Muqdisho,

waxaan oran karaa waxa maanta hortaagan Soomaaliya in ay u dhalato Dawlad iyo kala danbayn waa Hogaamiyayaasha ka soo jeeda Muqdisho qaarkood iyagoo fiirsanaya danahooda gaarka ah, waxaan oran karaa Waxay ilaaween Kala danbayn iyo dawladnimo oo waxay la qabsadeen Fawdada iyo dhibka oo maskaxiyan in ay ka tir tiran tay kala danbayntii ayaan filaya.

Maamulkii lagu soo dhisay carto waxay ahayd Tijaabo waxa hor istaagay waa Hogaamiyayaasha Muqdihso iyo Hogaanka laftigiiso oo aad u hooseeyay wax qabadkiisu, ninkii Hogaaminayay Maamulkaas Carto waxa loo doortay wuxuu ahaa nin hawiya ah oo ujeedadu ahayd bal nidaamkii dawlad nimo iyo Sharaftii caasimada soo celi oo waliba aan la oran maamul muqdisho oo kaliya ee la yiri soomaaliya oo dhan u tali waxaynu ogsoonahay iska daa in uu horumar keenee kuwii iskood horumarka u gaaray ee Puntilland iyo soomaaliland ayuu isku dayay in uu bur buriyo, Hal isbitaal ama iskuul ma dhisin hal wado ma hagaajin, Taariikkh lagu xasuusto kama tagin, hadaba maka sugaysaa shirka keenya ee soomaalidu ku shirayso waa Cabdi qaasine in uu horumar ku kordhinaayo waa maya.

Uma arko wax khalada in nin walba gurigiisa dhisto maamul dhexena la isugu yimaado, waxaan filayaa markii horeba in dad soomaaliyeed ay isu yimaadeen una doorteen Muqdisho in ay noqoto Caasimada soomaaliya hadii ay ka soo bixi wayday Caasimadnimadii hadee uma aysan dhalan in ay ahaato Caasimade hadana waxaa jooga Soomaali inteedii kale oo waa ay furan tahay in la isu yimaado laganaa doodo meeshii kale ee u qalanta Caasimada ama qaadi karta Mas'uuliyadaas.

waxaana ku talin lahaa in aanan lala tashan kuwa is hortaagaya horumarka Soomaaliya dana aan u wadin Dalka iyo Shacab waynaha soomaaliyeed ee ku dhibaataysan wadanka Dibadiisa iyo Gudihiisaba.

Puntilland iyo Soomaaliland aad ayay ugu amaanan yihiin horumarka ay gaareen oo ay kaga horumareen Caasimadii hore ee Soomaaliye

Wa bilaahi tawfiiq.

AFHAYEENKA BEESHA CUMAR MAXAMUUD EE MAGALADA MANCHESTER / UK.

XUSEEN MAXAMED XUUBSIREED.
mohamoud_hussein@yahoo.co.uk

WAR CELIN IYO JAWAAB

Weli waxaad mooddaa inaan dad badani ka aflixin inay ka waantoobaan abuurista fidnada iyo inay halkooda kasii wadaan sheegashada ama kuraadgadashada qolyaha ayagoo aan si weyn ula socon xaqiiqda reeruhu leeyihiin amaba ay dhici kartaba inay yihiin adeegayaal fulinaya dano dad shisheeye ayagoo markaa marmarsiiyo ka dhiganaya wax aan raad lahayn sida waa nala dulmaa waa nala quursadaa waa nala xumeeyaa walaalkayga sheeganaya in la yiraahdo jabarti ee beesha majeerteen qoriga dabka ah kula dhex wareegaya waxaan markale ku oran lahaa haddaad sooqaadatay halyeygii cumar samatar kuligayo waxaan ognahay halyeygaasi inuu hoggaaminayay majeerteenoo dhan sidoo kale sheekh cali majeerteen inuu horkacayay majeerteenoo isku duuban sidoo kale gen.

Moorgan uu ilaa iyo maanta garwadeen u yahay majeerteenoo dhan markaa xaggeebay kaaga muuqataa majeerteen ku kala tagay maalin talo ama wax wanaajin haddaad moodday ujeedadaydii ahayd oo aan ku iri majeerteen madax iyo shacabuu kala leeyahay inaan uga jeeday maxamuud saleebaan ha uqaadane waa maalintaas ninka hoggaaminaya beesha waana caddahay taasi waana wax ilaa iyo maanta jira waligeedna waxaa beeshaan caada u ahayd inaysan ku kala tagin cidda madax u noqonaysa laakiin beryahaan dambe ay soo baxayaan kuwa hawl gaba oo aan kala garan karin baahida beeshu u qabto wakhtiga xun siday uga bixi labayd iyo sidii loo abuuri lahaa jawi dagganaan ah mar haddii majeerteen sannadihii ugu dambeeyay noqday reer nin walbaa u istaagay sidii uu u waxyeelleyn lahaa ayadoo lawada og yahay dhaawicii beeshaan ka soo gaaray muqdisho iyo weliba dhibka ilaa hadda sii socda ee kismaayo iyo dhulka ku xeeran ayay qaar ku raad gadanaya beeshu ama awr kiraalayaal adeega wakhti uu nin damiirlihi kadheeraado wixii wax yeeli kara beeshooda.

Walaalkay waxaan usheegi lahaa inuu ka dheeraado beeshaan iyo siyaasaddeeda u gaarka ah hadduu doonayo ama uu danaynayo siduu sheeganayo danta dadka majeerteen ee uu asagu ugu yeeray inuu kashaqynayo maslaxaddooda marna uu kusheegayo inuu majeerteen leeyahay dad laga badan yahay ama aqaliyaad taas oo ah wax lagu qoslo markaa walaalle haddaad garanayso xuquuq majeerteen maalin kala qaaday ama kala sarrayn maalin majeerteen dhexdiisa soomaalidaa waxay tiraahdaa doqoni meel rag ku kaftamay in lagu kala tagay mooddaa waxaana hadalkayga ku soo gunaanadayaa ilaah bari oo bal isxisaabi wanaaggana ka tali xumaanna ka dheeroow.

mukhtar said
yeey68@hotmail.com