Mudugonline.com keeping you Informed.    

Wararka Mudugonline

Aragtida Akhristayaasha Maanta:

ŽYaan la raad gadan
Ž
Waxmatarayaal dheh Warbaahinta Puntland
ŽMa dhabaa Soomaaliyeey in dhulbeereedkii Mogabo Daroogo LAgu beero


Yaan la raad gadan

Waa cajiib inay maanta soomaali badina raadinayso albaab ay ka soo galaan qabiilka majeerteen ayagoo is leh wax uun fidma ah abuura ama is leh geli cuqdad dad uu ogyahay inaan sina loo kala qaadi karin abuurista fidnooyinkana waxaan ka warqabnaa inay tahay waxa maanta soomaaliya halkaa dhigay oo ay ka tallaabsan wayday markaa qaarbaaba haddeer oo la wado in la abuuro soomaali niyad san oo soo ceshata karaamadeeda weli aan ka quusan qoryaqoryaynta beelaha hasa ahaatee ninka isu ekeysiinaya inuu yahay majeerteen laakiin ah (cusmaan caato) waa ninka ugu badan ee jecel inuu wax fidmeeyo asagoo og ama walwal ka qaba goosha la filayo in laga gaaro nayroobi iyo in maanta fidna wale kastaa garanahayo halka uu ku dambayn doono haddana waxaan rajaynayaa inaanay qofna difaaci doonin fidna siisocota.

Dhinaca kale annagu haddaanu nahay beesha majeerteen waligayo waxaannu lahayn madax iyo shacab mana aha mid uu nin majeerteen ahi waligi nin kale ku xadgudbay bal waa xaqiiqo inaan majeerteen majeerteen la dagaalin inta la ogyahaly taariikhda marka laga reebo xilligii madoobaa ee xukunka ku fadhiyay maxishoodihii siyaad barre oo si walba u abaabulay inuu bal majeerteen kala qaad qaado hasa ahaatee waa xaqiiqo majeerteen mar walba heegan ka ahaa oo uu olole dheer kaga gaashaantay taas haddaad adigu marka billow is leedahay haddeer oo lagu jiro 2003 oo majeerteenna soomaaliya u sarreeyo waa kuu guul darro ee hortaa jiraba quusay adna waa hubaal inaad quusan doonto xilli aan fogayn cinwaanka ah mar waa rashiid mar waa razaaqna waa xaqiiqo inay ahaayeen kuwii keenay ilaahay ka sokow gobannimadaan uu maanta qof walba oo soomaaliyeed ku naalloonayo markiii ayaga lawaayayna aad ogtahay in la waayay soomaaliya iyo dadkeediiba.

Sidaa daraadeed ha raad gadan hana is qarin qirana inad tahay nin dadkiisii usahli waayay xataa waxyar oo nabada gabdhihiisana nabad gelin waayay wakhti uu majeerteen mar kale halgan ugu jiro kaddib markii uu ku guulaystayl inuu samata bixiyo inta badan soomaaliya uuna haddeer uguntaday waajibkii uuhoray u qaadi jiray oo ahayd in uu samata bixiyo soomaaliya ilaahay ka sokow markaa maanta waa maalin majeerteen loo mahad naqaa lana sharfaa laguna qiimeeyaa waxa uu galay gudayna iyo halka uu la doonayo dadka soomaaliyeed ee ay hore u kala eryeen booli quutayaashu in bal markale dib la isugu soo celiyo.kaasoo ah waajib ilaahiya oo weligiba saarnaa majeerteen iyo hartiba sida taariikhda soomaaliyeed ku cad.

mukhtar Said
yeey68@hotmail.com


Waxmatarayaal dheh Warbaahinta Puntland

Waxaa dhacda haddii qof mas'uul ah hadal ka fakado ama inuu asagu isa saxo amase ay warbaahinta markaas jirtaa saxdo (la xisaabtantaa).

Warbaahinta soomaaliya ka jirta lama dhihi karo waxay u dhisanyihiin qaab ku salaysan inay bal xogta ogaadaan, sababtoo ah ayagaanba ka xishoon beenta marka ma qofkale ayey kula xisaabtami karaan arimo xog ku salaysan.!

Waxaan dhamaadkii sannadkii lasoo dhaafay ka akhriyey shabakada Ruunkinet waraysi uu bixiyey Wasiir-Xigaha Warfaafinta Puntland asagoo ka hadlaya qaabkii loo qeybiyey ergada PL uga qayb-geylaysa shirka dib-u-heshiisiinta, (lifaaqa arag) waxaan ka xishooday inaan ka hadlo waraysigaas...Waxaanse islahaa waxaa wax ka waydiin doonta Saxaafada ku abtirsata Puntland ama muxaafid ha ahaadeen ama Mucaarad ha ahaadeene.

Si kastaba ha ahaatee, waxaan maalin dhoweyd jawaab ka bixiyey wareegto sharciga ka soo horjeeda oo uu soo saaray Wasiir-Xigahaas taas oo dad badan oo reer PL ay aad u xiisaynayeen in waxlaga qabto xad-gudubka wasiir-xigaha;

http://www.mudugonline.com/2003/Jun/270603aragti.htm

Waxaa kadib waraystay mudanahaas Allpuntland, ayagoo sidii la rabay su'aalo uga weydiin hadalada uu ku hadaaqay wasiir-xiguhu, sidoo kale waxaa arinta aan waxba kasoo qaadin wargayskii Yamayska ee markii hore qoray wareegtada qormadiisii dambe...

http://allpuntland.com/news1/news/news_item.asp?NewsID=516

Warbaahinta Puntland ee gabtay hawsheedii, aan garan in sharci dejinta waddanku uusan ahayn hadaaqa wasiir amase 'aragti' mas'uul ee ay hay'adda iska leh sharci-dajinta ay tahay Golaha wakiilada;

"QODOBKA 43 AAD
GOLAHA WAKIILLADA: 1. Awoodda Xeer-Dejinta ee Puntland waxaa leh Golaha Wakiiladda oo matala shacabka puntland oo dhan."

Isla waraysigaan danbe ee aan xisaabtanka lahayn wuxuu wasiir-xiguhu ku hadaaqay in;

"waxa kaloo jirta in isimadda Puntland ee shirkaas jooga uu ka maqan yahay Beel-daaje Xaaji Cabdullaahi oo ka mid ah isimadda qiimaynta ku leh Puntland"

Waa runtiis inuu maanta garawsaday in Beeldaaje Xaaji C/llaahi yahay isim muhiim ah, kadib markuu 2002 ka xayuubiyey sharaftii qiimihii, iyo qadarintii isim beeleed, asagoo ka mid ah shacabka Beel-daaje Xaaji C/llaahi, marka bal aan eegno qoraaladii uu ka qoray isimada Beel-daaje Xaaji C/llaahi hogaaminayey ee garabka Jaamac markaas ahaa:

http://yamayska.com/wargayska/mar2002/kubkub260302.htm

Mudane C/shakuur oo markaas u ololeynayey soo celinta C/llaahi Yuusuf kadib balanqaadka jagada uu hadda joogo ayaa ka hadlay Beel-daaje Xaaji C/llaahi asagoo leh;

"maadaama aqoon xagga sharciga ah Isimadani ku tabayeen, ayaa la oran karaa iyagaa sababay waxa Puntland ka dhacay, marka lagu biiriyo abaabulkii kooxaha gaarka ah"............"Mid ka mid ahaa isimaddii kacdoonka kaga saaray Bosaaso Col C/.laahi goob joogna ka ahaa markii la jebinayey khasnadii bangiga Bosaaso ayey dibnihiisu is-hayn kariwaayeen kolkii la furay khasnaddaas oo ay ka soo daateen jawaano lacag ahaa oo is dul rasaysnaa isagoo yiri: “war illeen beladdu tuug ma ahayn”"

Marka bal C/shakuuroow sideen ku qadariyaa isimkaad ku sheegtay inuusan waxba ogeyn, sharci aqoon, garanwaayey siyaasada PL, iyo khiyaanada siyaasiyiinta?...Sideebaanse kaaga yeelaa isimkaad shalay intaas oo cilo ku sheegtay maanta shirka hala keeno, soo sidii oo kale loo indha-sarcaadin maayo?, mise qoraalkaaga hore baan raad iyo sal toonna lahayn?, hadday taas tahay oo aad markii hore isimkaaga ku xad-gudubtay, waxaan soo jeedin lahaa inaad marka hore xaal mariso Beel-daaje Xaaji C/llaahi, siiso qadarinta uu kaa mudanyahay, ugana dambayso talada iyo arimaha gaarka ah ee reerka!

Qaarkalena waxbaba ulama harin asagoo leh; "Arinta la yaabka reebtayse waxay ahayd; markuu magaca Isimada Puntland ku hadlay nin aabihii ka mid ahaan jiray illaaladii Talyaaniga!.Hadduu Danjire Carlo ogaan lahaa ninkaas in aabihii ka mid ahaa Baandadii Talyaaniga wuxuu ku oran lahaa “adigu Isin ma tihid, waxaad tahay wiilkii illaalkii Talyaaniga u shaqayn jiray”. "

Gunaanad:

Haddaan la helin, warbaahin xor ah oo la xisaabtanta mas'uuliyiinta PL, siyaasiyiinta, isimada, ganacsatada, kana xog-warama arimaha runta ah ee kajira Puntland, waxay ila tahay in hor-u-markeenu uu qaadan doono inta laga helayo warbaahintaas...Maanta nin walba oo u istaaga warbaahinta Puntland wuxuu noqday nin leh damac siyaasadeed, sida C/shakuur oo mas'uul ka ahaa Radio Midnimo, iyo Mudanaha hadda wax ka qaybsaday maamulka PL ee Awaare oo mas'uulka ka ahaa Radio SBC....

Miicaad Marasheeg
marasheeg@hotmail.com

>>>>Hoos ka arag waraysigii C/shakuur Mire Aadan ee Ruunkinet>>>

-------------------------------------------------------------------------------------------

Wasiirku xigeenka wasaaradda warfaafinta dowlad goboleedka Puntland C/shakuur Mire Aadan, "Haddee Soomalidu waa beel beel, Soomaalidana waxay ku maahmaahdaa doofaar ficil la’aan baa loo cadaabaa, hadduu Maxamed Cabdi Xaashi keeno Axmed Maxamuud Goonle dee anaguna waxaa weeye inaanu keenno Jamac Cali Jaamac iyo Maxamuud Shiddo". (Wareysi) Ruunkinet 24/12/02

Waxaan waraysi la yeeshay wasiirku xigeenka wasaaradda warfaafinta dowlad goboleedka Puntland isla markaana ah afhayeenka reer puntland ee shirkan Eldoret. Mudane C/shakuur Mire Aadan.
Wareysigana wuxuu u dhacay sida tan:
Ruunkinet: Mudane C/shakuur sidee baad u qeybsateen ergooyinkii haddii aad tihiin reer Puntland?
C/Shakuur: Run ahaantii annagu ergo ma aanan qeybsan , Madaxweyne ku xigeenka Mohamed Abdi Hashi ayaa qol la galay oo iska qortay wax ay Puntland qeybsatay oo loo wada dhan yahayna ma jirin.

Ruunkinet: Sidee buu isagu wax u qeybiyay isagu?
C/Shakuur: Marka aan dib ugu noqdo ergada Puntland waxay halkan timid iyadoo wadajir ah, intaa waxaa u dheereyd oo ay kaga duwaneyd ergooyinka kale wada tashiga tusaale ahaan qodob kasta oo la soo qaado waa laga wada hadli jiray, madaxweynaha markuu soo qaaday in wax qabiil lagu qeybsado ergadaa u codaysay waana la isku raacay,tan kale waxaa ka mid ah parlamaanka 450 ka ahayd markii laysku soo qaaday ergaygii Puntland u matalayay Dr. Yusuf Cismaan Samatar ( Bardacad) loo sheegay in la sameynayo Baarlamaan ka kooban 450 mudane ayuu dib ayuu noogula soo laabtay waana kawada munaaqishoonay markii 46da loo ogolaaday DKMG waanaloo yeeray waanu ka wada hadallay wax baanu meel isla dhignay,waxaa jiray ballan qaad ergooyinka qeybintooda in madaxweyne ku xigeenka iyo toddobo xubnood oo golaha xukuumadda ka joogo ay wada qeybiyaan mana dhicin ee Maxamed Cabdi Xaashi qolbuu la galay isagaa qeybsaday isagoo lumiyay caddaaladda.

Qeybinta 4.5 waxaa keenay CARTA, tusaale ahaan daaroodka sidii ay u qeybsadeen waxay aheyd si cad waana la garan karaa qolada DKMG ahna 46dii la siiyayana sidii Carta ayay ku qeysadeen harti oo la siiyay 4 mareexaankana 2 iyo labada beelood ee kalana min hal ayaa la siiyay Annagu fajiciso ayay nala noqotay sidii uu wax u qeybiyay Maxamed Cabdi Xaashi, taasoo ka fog caddaaladda beeluhuna ay isugu dheelli tirneyn tusaale ahaan, Gobolka sool wuxuu siiyay 10 xubnood, Gobolka Bari wuxuu siiyay saddex Xubnood, gobolka nagaal waxba ma siin, gobolka mudug 6xubnood ayuu siiyay gobolka sanaagna 3 xubnaad.
Taasi way ka fogtahay caddaalada haddii beelaha Soomaaliyeed caddaalad ku dhaqmaan. Tan kale oo ugu wayn ee uu san Maxamed Cabdi Xaashi nagala tashan waxaa ka mid ah isagoo ku soo daray ergada ku xigeen kii Jaamac Cali Jaamac, Axmed Maxamuud Goonle, adduunka waa ka war hayaa dadka Soomaaliyeed waa ogyihiin inta goor ee shirka laga saaray Jaamac Cali Jaamac ninka uu ku xigeenka u yahay, waana laga war hayaa inaan Puntland dhexdeeda uu heshiis la gelin waxna laysla meel dhigin ku saabsan xaaladdooda taasina waa mid uu ku keenay Maxamed Cabdi Xaashi si qabiili ah uguna soo daray ergooyinka Puntland. Haddee Soomalidu waa beel beel, Soomaalidana waxay ku maahmaahdaa doofaar ficil la’aan baa loo cadaabaa, hadduu Maxamed Cabdi Xaashi keeno Axmed Maxamuud Goonle dee anaguna waxaa weeye inaanu keenno Jamac Cali Jaamac iyo Maxamuud Shiddo. Run ahaantiina beelaha hartiga si caddaalad ah waxba uma qeybsan wixii ka soo baxana waala wada arki doonaa

Ruunkinet: Arrintaan aad isku heysataan Eldoret dhexdeeda Madaxweynihiina Puntland wax maka ogyahay?
C/Shakuur: Dabcan haa baan oran karaa wax waa ka ogyahay mar haddey arrimuhu siyaasad yihiinna dhinacyo badan baa laga eegi karaa, agaasimaha madaxtooyada oo isaga ah nin awood badan oo golaha xukuumadda ka awood badan ayaa inta badan la xiriira madaxweynaha maadaama uu ku maqan yahay gudaha, dabcan waxani waa wax dhameystiran oo la wada ogyahay weeye baan qabaa.

Ruunkinet: Haddii ay dhacday in Maxamed Cabdi Xaashi uu kaligiis wax qeybiyay ma jirtaa tallaabo laga yaabo inaad ka qaadi kartaan?
C/Shakuur: Dabcan haa anigu Maxamed Cabdi Xaashi kaabbo qabiil iima ahan Soomaaliduna shirkan Eldoret waxbey ku qeybsaneysaa hadduu isagu sidaa wax u qeybiyayna wajigan waalaga gudbi doonaa waxaana uu isagu ku ekaan doonaa tuulada BOOCAME ee uu isagu ka yimid cid dambena wax uma qeybin doono.
Waxaa wareytay Nafisa Nur Osman, Ruunkinet, Edoret


MA DHABAA SOMALIYEEY IN DHULBEEREEDKII MOGABO DAROOGO LAGU BEERO.

Bismilaah:

Asalaamu caleykum wr wb –waxa aan maalmahan ku arkay saaxada internetka in mashruucii mogabo ay saarantahay daroogo loo iib geeyo dibada dalka ,hadaba warkaasi waa war naxdin leh oo somali wada khuseeya ,aan is weydiino-- maxay tahay mogabo iyo beeraheeda?

Mogabo waa mashruuc wax soosaar,wax soosaarkeeduna ahaa soosaarid bariis tayo leh oo ay leedahay somali dhamaanteed ka soo bilow ka jooga saylac ilaa ka jooga Afmadow una ahayd hanti ay wada leeyihiin ummada idilkeeda. Waxay ka mid ahayd mashaariicda keliya ku samaysmay sidii loogu talogay,waxayna ku midho dhashay 5sanadood gudahooda,waxayka mid ahayd kuwa ugu tayada weynaa ee ka hirgalay somaliya xaga wax soosaarka ,waxaana loogu talo galay wax soo saar gudo iyo dibed kaafiya ,dhulbeereedkedu wuxuu is haystaa - -min jilib sokadeeda ilaa jamaame sokadeeda.

Hirgelinta mashruucaa - - wuxuu illaahay u fududeeyey fulinteeda Aqoona u lahaa siduu u dhamaystiro hirgelinta mashruuca - - Aqoon yahan somaliyeed Anigu bilad geesi halyeeynimo aan siin lahaa hadii wax la iga weydiiyo, wuxuu ahaa Dr.Cabdi Moxamud Giire,taasoo uu mashruucii kaga midho dhaliyey kana soo saaray Bariiskii ugu horeeyey ee tijaabada ahaa.

Waxa dhacday in mashruucii ummadu sugaysay loo bedeshay irmaan reer leeyahay, Aqoonyahankii dhisay la isugu daray xadhig iyo xoog loogaga leexsaday hawshuu ummada u hayey ,waxaana loo magacaabay oo la siiyey Col.Bare hiiraale.

Waxa dhacday in mashruucii wixii ay somaliyi ka sugaysay ay isbedesho wixii ka soo baxana uu dad afkood galo ,mashruuciina uu waayey Aqoon daacada oo hagta si uu wax soosaarkeedu u noqdo mid tayo leh .

Burburkii ka dib waxaa hantiyey qabqablayaasha dagaalka taasoo dhul beereedka baaxadaa leh ee mashruucaas leeyahay la yidhi waxaa lagu beeraa daroogo .suaal hadii dhul beereedkaas diyaarsan la saaro daroogo lacagta ka soo baxdaa waa balaayiin doolar xagay lacagtaasi gashaa ?ma ta ummadu ka degi weydey ee la yidhaahdo shirkasta way burburisaabaa?wali dhul beereedkaa ma Bare Hiiraale ayaa wali ka taliya oo saara wax baaskan lagu sheegayo mise waa dhab Cismaan Caato ayaa leh bilaayada ku beeran beerahaas.

Waxaan aad ugu hambalyeenayaa ummada somaliyeed inta wax u qabatay ee nool uuka mid yahay maareeyihii wershada sibidhka Berbera oo isaguna ummada u soo qabtay shaqo xalaala wax tarna leh. Waxaan illaahay uga baryayaa inta ummada somaliyeed wax u qabatay ee dhimatay in illaahay naxariistiisa janno ka waraabiyo maqaalkan laguma soo wada koobi karo ,laakiin waxaan ka soo qaadayaa Dr.Cabdi Moxamud Giire oo ahaa aasaasihii mashruucaa la biliqaystey oo bishii hore ku xijaabtay Australia iyo professor Abyan oo xijaabtay 91kii ,wuxuu professorku fuliyey mashruucii sidam (waxsoosaarka Aqoonyahanada maamulka iyo maareenta iyo xisaabaadka ilaa heer master degree).

Waano:
Waxaan ku waaninayaa kuwa sida xun wax ku raadinaya inay waantoobaan ,khaasatan mashruucan laleeyahay waxaa lagu beeray daroogo.waxaana idiin dhaama inaad ummada quud(cunto) ugu beertaan . walaalayaal waxa idin sugaya qabri 2mitira waxan aad guraysaana idima raacayaan , janadiinana waxaa idinka xiga keliya inaad illaahay u toobad keentaan dadkiisuna(Adoomihiisa) idin saamaxo,ku dadaala sidii aad illaahay iyo adoomihiisa aad cafis uga heli lahaydeen.

Axmed Moxamud
moxamud19@hotmail.com


Opinions expressed in this columns are those of the authors and not necessarily those of Mudugonline
Qoraaladu waxay ka turjumayaan aragtida Qoraaga mana loo fasiran karo tan Mudugonline.
Mudugonline.com
Contact: webmaster@mudugonline.com
Copyright © Mudug Online 2001
Mudugonline.com keeping you Informed.