Wararka Mudugonline


Qoraalada Maanta ee akhristayaasha waxaa ka mida:
>BAAQ NABADEED
>Dawadeenu Waa Israac
> Wali ma rajaad ka leedahay Eldoret?
>YAA AAYAHA PUNTLAND XILKA SAARAN YAHAY?
>Reer Mudug: seefi naqaadaye yaan soori naqaadin!

BAAQ NABADEED

KU:DADWEENAHA REER PUNTLAND DALKA IYO DIBADDA

KU:GOBOLKA MUDUG

KU:DEGMADA BUURTINLLE

KU:ISIMADA ODAYAASHA IYO WAXGARADKA BEESHA CUMAR MAXAMUD.

KU:MAAMULKA PUNTLAND

Asalaamu caleekum walaalayaal waxaan halkaan ka salaamayaa dadweenaha

reer puntland salaan ka bacdi walaalayaal anigoo ah abdiasis khalif xaaji jama

waxaan rabaa inaan ka hadlo nabadda puntland khaasihaan gobolka mudug iyo

wixii ka dhacay buurtinlle oo ah ficil sheedaan.

1-waxaan soo dhaweenayaa oo ku faraxsanahay nabadii ama heshiiskii dhexmaray dadka wadadhashay oo ka dhacay gobolka mudug aad baan ugu farxay aniga iyo ciddii jecel nabada qofkii kanaxa waa mid jiran wuxuu u baahanyahay dhakhtar in kastoo aan lahelin dawadiisa laakiin waxaan leeyahay ilaahay caafimaad ha siiyo.

2-arintii ka dhacday buurtinlle waa ficil sheedaan wixii sameeyayna ilaahay naarta ha galiyo kuwa ladilay ilaahay janada ha ufuro dadkii ayka dhinteen ilaahay ka siiyo samir iyo imaan waxana ku faraxsanahay oo maqlay in laqabtay waxaana fiican in tiirka lagu xiro qof kasta shiikh iyo shariif wuxuu doono ha ahaade qofkii qof ku dila gardarro qofna yuu sharciga ka sarreen sharcigu malaha yaraan iyo weenaan ama qabiil iyo toll waa in layska qabtaa fidmawalaha ama nabaddiidka..

3-nabaddu waxaa lagu helaa sharciga oo laga baqo hadii laga baqin sharciga nabaddii way dhimatay sida looga baqikaro sharciga waa in qofkii dambi gala lamariyo siduu yahay sharciga aan loo fiirin ina hebel ama qabiil iyo kanaa ixiga haddaba walaalayal iscafiya oo sheeddaanka ha layska qabto si wada jir ah oo kala dambeenleh.. (waxaan leeyahay aan iska qabano fidmawalayaasha)

4-waxaa mudnaan iyo sharafba leh isimada. odayaasha. waxgaradka iyodadweenaha ka shaqeyey ama ka shaqeeya nabadda ka hortaga colaadda iyo dhiiga foosha xun oo fidmawalayaasha kula dhexjira dadka walaalaha ah waxaana leeyahay isimada iyo odayaasha waxgaradka iyo dadweenaha oo hawshaan isku xil saaray ilaahay ha idiinka abaalmariyo...

5-dadka ku nool gobolka mudug ama allpuntland qalbigiina isku fura ilaahayna ka barya inuu ka qabto ummada sheedaanka ama fidmawaha idinkuna dadaala oo hal meel ah oga soo wada jeeda ha fiirinina qabiil aa fiirsha sharciga iyo nabadda.

6-waxaa ka loo sharaf mudan maamulka puntland.

7- waxaa ka loo sharaf mudan mudugonline iyo allpuntland sida deg dega ah oo wararka noogu soo gubiyaan ...

( TALO WALAAL INTAAS IYO NABAD GELYO )

GARYAQAAN.ABDIASIS KHALIF XAAJI JAMA.
e.mail: abdiasisjama@yahoo.com

Dawadeenu Waa Israac.

Waxan ku bilaabayaa Magaca eebe ee naxariista mid guud iyo mid gaaraba.

Beesha Cumar Maxamuud:
Walaalayaal iga gudooma salaan meel aad joogtanba.Salaan ka dib waxaan ku fakarey marar badan in aan idiin soo gudbiyo waxa danteenu tahay sida aan u arko.Waxaad modaa in ay weli jiraan dad aan garan xaalada Somaaliya meesha ay marayso.Haddaba waa in aan ku dadalaa sidii aan dadkeena uga dhadhicin lahayn sida ay wax u jiraan.Maanta ma ahan maalin wax la farfaaro waayo waxaa ka fa’idysanaya kan koonfur kaa xiga iyo kan waqooyba ee aan rabin jiritan kaaga.Ma ahan xaajadu wax la odorasayo ee waa sida ay xaqiiqdu u tahay.Waxa Beesha dhexdeeda ka dhacaya waa wax si kale ku yimid iyo wax shaydaan ka shaqeeyey.Walaalayaal beryahaan waxaad modaa in uu jiro khilaaf weyn oo gudaheena ah oo keenay geeri iyo dhaawacba. Waxaan leeyahay ALLAHA u naxariisto wixii inaga dhintay ee wax dambe yeyna inaga raacin.Waxaan ku faraxsanahay in ay weli jiraan Sama katalisyo, wax garad, culimaaudiin iyo bahda oo dhamaan u diyaara in wax kasta lagu dhameeyo xaajo fal.Waxaynu nahay Dad muslima oo ku abtirsada Isir xalaal oo ka soo jeeda oday unugiis.Sidaas darted hadii aynu is qabano dhexdeena waxaa loo baahan yahay sabir in lala yimaado oo la xusuusto eebaha karimka iyo wada dhalashada oo ah xiriir aan go’aynin.1)_Waxaa eebe Qurankiisa innagu yiri:Kuwa eebe rumeeyey ma ahan waxaan walaalo ahayn ee haddii aad is qabtaan is maslaxeeya,Eebana ka yaaba naxariis aad ka hesheene.2)- Waxaa subanow Nabigii (nabadgeliyo iyo naxariis korkiisa ha ahaate) laga wariyey in ayna bananayn qof muslima in uu caro kaga maqnaado walaalki mudo ka badan saddex cisho.,qofkii sidaas sameeya ee mudo saddexberi ka badan caradii ku dhinta waxa la inoo sheegay in uu qofkaasi yahay ehlunaar.Eebow naga najee.(Abu Dauud). 3)-Waxaa kalo Jaabir (RAA) ka wariyey Rasuulkii subanaa (SCW) Shaydaanku uu ku rajo belay in ay racaan isaga dadka ku nool Maxmiadaha Carabta (Arabian Peninsula) wuxuu dabadeed isku dayey in uu xeelad kale isticmaalo oo khilaaf dhex dhigo iyo in ayna wax wada qabsi yeelan falkaasuna waa midka shaydaanka lagu yaqaan, wuxuuna markasta diyaar u yahay in uu ku seejio aakhiradaada ee si fudud yuusan idiin gelin..

Walaalayaal,shaydaanku waa cadawga dadka muslinka ah hadaba iska ilaaliya khilaafka dhexdiina ah.Waxaad aad ugu maxadsantihiin sida fiican ee aad u wada shaqayseen isuna garab taagan tihiin.Ul keliyu waa jabtaa,ula badanse sahal kuma jabaan.

Waxa kalo farxad noo ah in aad samayseen Xeer cusub kaas oo aan rajeyneyno in uu hirgalo oo lagu dhaqmo.Waxaynu nahay qaran wax ynu leenahay qof kasta ,waxase loo baahan yahay In aan istixgelino oo isu qaderino walaalnimo una hogaansano Isimadeena odayasheena,Waxgardkeena,culimaaudiinka iyo dhamaan wixii samakatalisa.Waxaan ku soo gabagabaynayaa eebe garabkiina ha galo Dawadeenu waa israac, Cudurkeenuna waa kala tag iyo tafaraaruq.Jaaliyadda Ottawa waxay idiin leedahay Midnimoy Midnimo halgu dadaalo.Wabllahi towfiiq.
Khalif Ahmed
kowtame@hotmail.com

Wali ma rajaad ka leedahay Eldoret?

Walaalayaal waxgaradkow waan idin salaamay, duuflaale iyo doolaalena waxgaradka aan salaamay kuma jiraan. Hadda iyo dan waxaan maqallay Soomaalidu waxay shir dib u hesiisiin looga dan leeyahay Tuulada Eldoret ee Waqooyiga Kenya. Shirkaas oo afar bilood uu maamule ka ahaa MR. Mwangale of Kenya. Sidii shirka laga dhawrayey sida ka soo baxday waa kaaf iyo kala dheeri, maxaa yeelay, waa labo feradood oo isburinaya:

  1. Soomaalida nabadda jeceli waxay rajo ka qabeen in goobtaas ay ka soo baxdo dawlad loo dhan yahay ee laga soo waaqsado burburkii Soomaaliya ku habsaday 1991kii.
  2. Qolada labaad gaar ahaan dirir oogayaashii Qarankii Soomaaliyeed burburiyey sida: Caato, Qanyar, Muuse Suudi,Cabdiqaasim, Xasan Abshir, iyo intii ka daba tukata.
waxay doonayeen, haddaan tooda yeelin in aan meeshaas aysan wax dawlad Soomaaliyeed ah, Gaar ahaan Federaal uu madaxweyne u noqdo Mudane Cabdullaahi Yuusuf, si ay ugu danaystaan lacagihii Carabaha laga soo turufaystay, Hantidii Qarankii iyo Xoolihii Shacabka ee Xamar iwm lagu bililiqaystay, markii uu bilawday dagaalkii shacabku, anigu oran mahayo dagaal sokeeyee. Waxaan sidaas u iri waxaa haatan xaqiiqa ah in loo qaybsamay oday iyo duudkiisa, sida:

Hawiye, Dir iyo Daarood, hase yeeshee, in labada hore ay Daaroodka ay ula dagaallameen si uusan ka mutaysan, laakiinse gardarro ku salaysnayd, iyo talo xumo ay Irirku door bideen, laakiinse ay ayaga la gaddoontay sirtii u qarsoonayd. Goortii dawladii ay liqeen wixii ay ay boobeen, ayey waxay isku galeen magaaladdii oo maran, dawladna ay dhisi waayeen, waayo hadday talo leeyihiin markii horeba ma uu dhaceen dagaalkii shacabku. Markay talo ku caddaatay Hawiye, Iiddoorna qar isku waabay, ee ku andacooday Somaliland baan ahay, ayaa Daaroodkii Soomaaliland qayb lahaa, inta la yaabay wuxuu ku
yiri;Tuugow yaa hilaac kula ogaa? Ma SNM baa Daarood kugula jiray,mase waad marqaansan tahay,? War Iiddoor darrriga naga la leexo annagu Iiddoor ma ahina.


Markaasay ayaga iyo Kooxdii Carta ee Cayrku bilaabeen tabahoodii nacasnimo ee ahaa inay laaluush ku sabsabtaan haddii ay heelaan biidhaqaatayaal Daaroodka dhashay, laakiinse shisheeye u dhashay, sida Jaamac Cali jaamac, Cadde Muuse, Xasan Abshir, Cali Khaliif Gallayr, King Kong iyo wixii la mid ah. Nasiib wanaag hororkii xaaraan ku heshiiyey ee Puntland dawladeed isku dayey inay burburiyaan si ay darajo quureed uga cadowga Daarood Ismaaciil, waa ku guuldarraysteen dhagartoodii maxaa yeelay nin gardarani ma guulaysto. Waxaan xasuus weyn mudan madaxda dawladda Puntland, shacabka, Daraawiishta barakaysan, iyo boolisku siday munaafiqiintii Al-Itixaad iyo Marya-Calastii jinnigu duufsaday uga gacan sarreeyeen, Ilaahayna Puntland uga badbaadiyey inay hoos tagto Mooryaantii Inkaarnayd ee dad alatowday.

Intaas haddaan iri ee warbixin ah, war Sow Soomaalidu kun sano aqoon, reer reer, deegaan, dagaallo la isku barto, dhaqan ahaan,waxaas oo haddii la tixgelin lahaa aan la isku saqajaameen!!! markii dagaalkii shacabku qarxay, waayo sidii Hawiyuhu u dhaqmay ma ahayn si dad Daarood dhaqaan yaqaan ay ula
dhaqmi lahaayeen!

Ugu dambaystii wali ma rajaad ka leedahay in lagu heshiin doono shirka Eldoret ayadoon labo waxyaalood oggolaan:
1) Inay soo celiyaan xoolihii ay dhaceen iyo hantidii qaranka iyo dadkii ay laayeen oo dhan magtoodii inta aan la heshiin.
2) laba iyo toban sano ayey hayeen madaxweynenimada, ee maanta inay Daarood u oggolaadaan.

Haddaan sharuudahaas la keenin Qabiil walba gooni ha u tashado waayo Soomaalinimo jirtee.

adam dirie
dirieadam@hotmail.com

YAA AAYAHA PUNTLAND XILKA SAARAN YAHAY?

Nairobi

Aduunka korkiisa meel walba waxaa ay leedahay magic waxaana loogu doortaa hadba xaaldada dhab ahaaneed ee deegaankaas ka suuroobi karta, waxaana terminology ahaan la doorbidaa cimilada iyada o lagu cabiraayo cilmiga sayniska, haddaba hadii xaaladu sidaas tahay aan yarahe ka faaloono xaaladaha guud ee puntland iyo sida ay xaalad ahaan manta tahay.

Haddii aan taariikhda dib u yare jaleecno laga soo bilaabo ilaa iyo intii burburka dalku dhacay 1991 waxaa ay puntland hoy u noqotay dadyo farabadan ha ahaadaan kuwo ku sunaa burburka ka hor oo ku nabad galay, ha ahaadaan kuwo deegaan ahaan ka soo jeeda reer puntland oo ka soo kala qaxay gobo badan oo dalka ah ama ha ahaadaan kuwo aan deegaanka u dhalan laakiin soo raacay nabada iyo kala dambaynta, dadyowgaas oo noloshoodu marxalado kala duwan tahay, haddaba aan isweydiino ee muxuu deegaanka puntland uga duwan yahay inbadan oo gobolada dalka ah, ha ahaadaan kuwa maamulo ka jiraan ama ha ahaadan kuwo aanay ka jirin intabaa.

Puntland waa deegaan balaaran oo dhamaantiisba ay ka suurowbaan arimaha la xariira nolosha aadanaha waa deegaan ku can baxay soo dhawaynta iyo ilaalinta nabada, waana deegaan ay ku noolaankaraan shaqsiyaad kasta ayaga oon loo eegin halka ay asal ahaan ka soo jeedaan, deegaankaan waa deegaan shaqo waxaana ka jira camalada badda, beeraha, dhaqashada xoolaha, waxaana alla ku manaystay khayraad dabiici ah inksta oon noocyadiisa qormadaan oo kaliya lagu soo uruurin karrin.

Haddaba waxaa sanadahan dambe soo food saaray abuuritaan colaado sokeeye iyo ciriiri siyaasadeed kaas oo sababi karra in deegaankan ay ka dhacaan arrimaha uu inbadan oo gobolada dalkaa uga gaddisnaa, inay dhacaan rabshado hubaysan ku waas oo keeni inuu deegaankaan balaaran ee nololwadaagaa kala qoqomo, waayo colaadaha sokeeye ma sababaan ama lagama dhaxlo waxaan dhibaato ahayn, hadii aan yare fiirino dhanka siyaasada waxaa habboon in siyaasadaadu ku salaysnaato oo keliya horumarka deegaanka waana in aad ka digtoonaataa inaad ku dhaqanto siyaasaddii gumaystaha ee loo yaqaaney (farud-tashud) ama kala qaybi oo xukun.

Hadaba yaa aayaha puntland xilka saaran yahay waxaan talo ahaan soo jeedinayaa in la badbaadiyo musiirka iyo aayaha buntland ayada oo lagu waana qaadanayo wixii laga dhaxlay burburkii 12ka sano wixii laga dhaxlay oo ahaa xasuuq,dhac, boob,kufsi, iyo dhibaato caynwalba leh, hadaba miyaanay reer puntland intaas oo dhan ka nabad galin mise waxaa la doorbiday in manta foolxumooyinkaas oo idil loo bareero waxaa ay soo jeedintaan ku socotaa dhamaanba reer puntland, intii samaha ka shaqaysa xumuhuna dhiboo, intii aqoonta iyo garashada u saaxiibkaa, intii aayaha iyo mustaqbalka puntland qiimo la leeyahay, intii badbaadinta dadkooda iyo dalkooda danaynaysa,

hassan ali gurhan(mataan)
gurxan2002@yahoo.com

Reer Mudug: seefi naqaadaye yaan soori naqaadin!

Soomaalidu waxay tiraahdaa nin soori qaadday iyo nin seefi qaadday kee daran? Iyagaa ka jawaabay waxay dhaheen nin seefi qaadday waad ka samirtaa laakiin nin soori qaadday si xil leh buu ubbaxayaa.

Qofkii taariikhda gobolladaas yaqaan waxaa usoo baxaysa beelaha iyo dadka ehelka ah oo halkaas dega waxaa caadi u ahayd dagaal joogto ah inkastoo ay mar walba ka heshiin jireen. Waxaad arkaysaa inta qof oo seef ama xabbadi dishay ay wax badan ka badan tahay dadka sida kale u dhinta. Waqtigan xaadirka ah wali colaadii waa shidantahay.

Soomaalida dhexdeeda waxaad maqlaysaa qabiilooyin dhan oo la yaso oo la caayo. Markaad waydiisid waxyaalaha ay arrintaas ku muteen waxaa ka mid ah in lagu yiraahdo:
awoowgood baa ugaas dilay ama
awoowgood baa bakhti cunay isagoo gaajo nafta uga dhacayso.

Rukhsadii Ilaahay banneeyey oo uu sharfay nafta qofka Binu Aadamka ah, qofkii qaatay miyaa caayan?! Culimada qaarkeed waxay dhahaan qofkii gaajo xun hayso oo bakhti u yimaada oo nafta ku celin waaya ka dibna dhinta waa ehlu naar. Awoowgaas Soomaaliyeed waxaan u arkaa inuu ahaa nin caqli badan.
Waa tahay imisa awoow ama qof Soomaaliyeed baa maanta bakhti iyo doofaar cunta. Ma jiraa qabiil aan laga helayn qof doofaar cuna ama khamri cabba? Ma filayo. Iyaguna soow nasab dhimad ma ahan? Waxay ixasuusinaysaa sheekho yar oo qosol ah oo Carabi ah. Maalin baa nin ku dheereeye Naxwaha Carabigu wuxuu ku soo baxay nin kale oo dhalin yaro ahaa markaasuu wuxuu waydiiyey nin ay isla yaqaaneen dameerkiis wax ku dhacay wuxuu yiri:

"maa facala fulaalun biximaarihi" oo micnaheedu yahay sidee buu hebel yeelay dameerkiisii. Wiilkii dhalinyarada ahaa wuxuu yiri "baacihi" Sheekhii wuxuu yiri war dheh "baacahu" oo ah wuu gaday iyadaana sax ah. Ninkii dhalinyarada ahaa wuxuu u qaatay ba'da ku jirta ximaarka oo wax hoos dhigta, in tan ku jirta ficilka tagay ay la mid tahay. Markaasuu shiikhii waydiiyey oo yiri maxaa adiga ba'daada ka dhigay mid wax hoos dhigta taydana mid wax godda. Hadda maxay dadkaasi bakhtiga nasab dhimad ugu noqdeen, dadka kalana ayna waxba ka qaadin. Haday jirto wax naga qarsoon oo aan fahmin ha naloo sheego.

Teeda kale haddii ugaas la dilay nasab dhimid lagu noqonayo imisa ugaas baa dhowaanahan laga dhigay qaar la dilay iyo qaar la ihaaneeyo oo xabsiyo loo taxaabo?


Waxaan uga golleeyahay magaalada Gaalkacyood. Waxaan dhigan jiray dugsiga sare ee Cumar Samantar ee Gaalkacyood labo sano dugsiyeed 1980/81 ilaa 1981/82. Yacni dhaxal buu iskuulkaasi reebay. Iskuulkaas bilicduu lahaa ma malayn kartid inkastoo aan wax dayactir ah lagu samayn saan filayo ilaa waagii la dhisay. Fasallada, jikada iyo Hall-kii ciyaaraha uu lahaa kuma arag iskuul kale bal wuxuu kaga fiicnaa jaamacadaha Soomaaliya ku yaal. "corridor," meelaha fasallada horteeda ee lagu socdo siday ahayd iyo xafiiska maamulaha wuxuu ahaa cajiib. Waxaa inta dhaadheera wuxuu ahaa boarding school. Waxaan imid dugsiga sare ee Benaadir si aan ugu dhamaysto labadii sano ee kale ii harsanayd. Inkastoo iskuulkaasi ahaa iskuullada ugu caansan Soomaaliya dhinac kasta, ahaana iskuul aad u wayn laakiin ma gaarin iskuulkaas yar ee dhowrka fasal ahaa dhinac kasta waa waqtigaase. Iskuulkaas ardadii ka aflaxday waa laga yaqaanay jaamacadaha Soomaaliya, qaarkood hadda waa dad caan ah oo la yaqaan.

Ka waran haddii iskuulkaas la gadi lahaa waagii reer Mudugu kasoo horjeesteen maamulkii Maxamed Siyaad Barre? Ama la xiri lahaa?

Qasadkaan leeyahay waa in dadweynaha Gaalkacyood ogaadaan qiimaha ay leedahay dhulka dadka ka dhaxeeya. Haatan waxaa beec ah xeradii daraawiishta ee Gaalkacyood. Maxaa arintaas keenay?

Gaalkacyo waagii iigu dambaysay waxay lahayd xero yar oo booliis, xabsi yar iyo xeradaa daraawiishta. Ma lahayn dab damis. Haddana sida la iisheegay magaaladii waxay u dhisantay si aad ah. Waxaan filayaa intaa ku ogaa in kabadan inay ku darsantay. Caqligu wuxuu keenayaa magaaladu hadday weynaato waa in adeegyada kalana sida iskuullada, isbitaalka, xerada booliiska iyo xabsigu waynaadaa ama la badiyaa. Dab damis waa in la sameeyo ilayn magaalo intaas le'eg oo si qaab daran loo dhisay way ubaahantahay adeegaas. Teeda kale daraawiishtan tiradii ka badatay ee dadkii kaga dhawaajisay xagay ku hoydaan oo xero u ah. Xataa Boosaaso waxaa la sheegaa mararka qaarkood jaamacadii bay degaan.

Waxaan dadweynaha kula talin lahaa inaan qofna lacagtiisa galin gadashada xeradaas. Yeeynaan noqon dad soori qaadday waliba dhul dadka u dhaxeeya. Dhaqan umaynaan lahayn in soor quureed aan cunno. Ninkii ama duulkii ama jifadii ama beeshii laga celin waayo u daaya, faraha uga qaada, ha gateen, magacna haka raaco. Ilayn sidaan maqaalka kusoo bilaabay magacyadan dadkii ka hari waayey oo xitaa tafiirtoodii gaartay maalin bay baxday waxayna ku baxday wax dadkoo dhan sameeyo. Marka ninkii maanta raba inuu sameeyo wax aan degaankaas looga horayn rabana inaan magac ka raacin waa wax aan dhici karin.

Waxaa intaas dheer dhulkaan dadweynahaa/dowladda ayaa leh qofkii gata beri jeegadaa laga qaban. Marka ceeb iyo cay yaan la isku darsan. Xeradaas hadal haynteedu ha dhamaato.

Inkastoo nin laga sheegay Ilaahay waan aqaan dabadeed daylo waan aqaan, calaankiina waan aqaan. Waxay ku baxday, reer arigood waxaa ku jiray lax tuugo ah oo marka arigu foofo guriga xaggiisa inta soo aada dhanta caanaha iyo waxa reerka u yaal. Maalintii dambe baa reerkii xeradii ka guuray. Markii reerkii degay ee awrtii la furay oo gurigii la dhisay bay arigii tiriyeen markaasaa waxaa la waayey laxdii. Ninkii reerka lahaa wuxuu yiri hadalkaas kor ku qoran. Wuxuu gartay in laxdii aaday meeshii laga soo guuray iyadoo caano ka raadinaysa, waa daylo. Wuxuu ogaa in dhurwaagu meesha buuxo, calaanka. Wuxuu gartay xaalada ka jirta baadiyaha (sunada Ilaahay) in laxdaas iyo dhurwaagu ayna isa seegayn. Isagoo taas cindiga ku haya ayuu meeshii laga soo guuray ku noqday markaasu wuxuu arkay laxda raqdeedii.

Marka qofkii ceeb u barta waa is arkayaan.

cabdulwaaxid Khaliif
cabdulwaxid@hotmail.com


Opinions expressed in this columns are those of the authors and not necessarily those of Mudugonline
Qoraaladu waxay ka turjumayaan aragtida Qoraaga mana loo fasiran karo tan Mudugonline.



Contact: webmaster@mudugonline.com

Copyright © Mudug Online 2001