Subject: Kaftan siyaasadeed
Asalamu Aleikum,
Waxaa nasiibdaro ah Majeerteen Wayne had iyo goor
eedeeyo Walaalahood Maxamuud Saleebaan, oolagu eedeeyo
sadbursi iyo horbood aan cidina u wakiilan waa dhinaca
siyaasadee.
Waa run oo meel kasta oo habar dugaas (soomaali)
hilbo ku qaybsanayso waxaa kursiga Daarood, Harti
iyo Majeerteenba ku fadhiga oo sheer libaax doonaya
Maxamuud saleebaan,. hadaba waxaa iswaydiin mudan
Maxamuud Saleebaan ma firfircooni uu dadka dheer yahay
baa sababtay arintaas, ma xukun iyo hunguri jacaykoodaa
sababtay mise dadka intiisa kale oo hurdo khuuro dheer
ku jira ayaa sababtay.
Aniga waxay ila tahay sadexda qodoba inaysan meesha
ka marnayn, waa mare MS (Microsoft = to Maxamuud Saleebaan
that's if u look @ monopoly aspect) dadka way kaga
firfircoon yihiin ka qabgalka shirarka habar dugaas,
sidoo kale way ka hilbo jecelyihiin maxaa yeelay ninka
hilibka macaankiisa arkaa oo dhadhamiyaa madaayo oo
meelkasta ayuu hunguriga hilib jacaylku la galaa ,
waxaase iyana meesha ka marnayn inay dadka kale ee
haybta la wadaaga MS ay yihiin kuwo hurda oo aan madasha
iyo shirarka habardugaagta cagba soo dhigin, marka
ma doqoniimo iyo waxgaran la'aan bay ka tahay inay
cadkooda doontaan oo madasha shirarka cagtooda ku
badiyaan, ma dad dhaqaale ahaan dhaqan oo xoosato
xalaalquudan ah oo diidan yabaqa iyo hilbo ku dagaalanka
iyo sadbursiga habardugaag baa, mise waaba dad aan
ogayn in ay xaq uleeyihiin inay madasha habardugaag
kursi iyo codad ku leeyihiin baa!!!!!!!!!
Dhamaan shirar ku sheegii habardugaas ee hore u dhacay
waxaad arki in dadka ordayay oo lahaa waxaan matalnaa
Puntland inay ahaayeen MS. Sidoo kale waxaa xaqiiqa
ah in ninkaan tagin gogosha hilbaha lagu qaybsanayo
oo habaqa iyo hiriifku ka dhacayo inuusan helayn wax
hurguriya, maxaa yeelay nin lala soo doonanayo oo
hoo oo cun hilibkaan la oranayaa ma jiro, taasna waxaa
kaaga markhaantiya shirku sheegii Carte oo aad ka
arkaysid habka wax loo qaybiyay inay ahayd in intii
joortay keligood hilbihii qaybsadeen haba kala badnaato
waax yahay la kala helaye.
Maruntaa in dadka goobjooga ka ah shirka Nairobi
ay yihiin kuwa meteli kara ama matalaba reer puntland,
(MAYA) , sidoo kale deegaanka puntland horta yaa leh
oo degan ma qola quraa mise dad walaalo iyo haybwadaag
ahbaa, haday tandanbe tahay jawaabtu waftiga maamulka
puntland state maloo dhanyahay mise qolo qudhaa horboodaysa,
sidoo kale isimmada Puntland State ma shan sadex walaalo
tahay sadexna u adeero yihiin baa, (ciise daarood,aaway
awrtable, leelkase, liibaangashe, kiski qabe, reer-biciidyahan,
reer-maxmuud,reer-cumar, cali saleebaan, cali jirbaahiil,cabdirixiin
saleebaan, ugaar saleebaan, cabdirixiin ibraahim,
reer nuux, wabeeneeye, daanwayne, kiskiqabe, gumasoor,
amarti waaq, reer waarag, sinwaaqroon, ismaaciil saleebaan,
tabale, iyo kumanyaal kale oo aanan qormo ku soo koobi
karin. Intaasba waxaa ka sii daran aflagaadada joogtada
ah ee lagu hayo isimmada Majeerteen wayne oo la oranayo
(isimada la garan jiray waxay ahaayeen dhowr , habarkastaa
iska samaysatay isim IWM.) laakiin waxaa la iloobay
maahmaahdii ahay "SHALAA DHALATAYE WAA LA SHUBI
JIRAY" horta Majeerteen wayne iyo MS yaa aduunka
ku soo horeeyay MS oon dhalan ayaa majeerteen jiray
deegaanka Puntlandna degenaa , isimo , beeldaajayaal,
Baashiyaal, iyo cuqaal iyo culimoba lahaa. Marka nin
baa wuxuu yiri (DHURWAA DHURWAA KA GARDARAN MARKAAN
ARKO MA QANQANIINTAA MAA IQABATA) dulmiya iyo sadbursiga
waxaaba ka sii daran afxumada iyo qadafka isimmada
loo gaysanayo.
Aniga aragtidayda waxay ila tahay in raga shirarka
horboodayaa hadii ay sadbursiga foosha xun sii wadaan,
ay taasi sababi karto caaqibo xun oo ku timaada deegaamada
puntland, xamar sida ka dhacday oo ninba isbaaro iyo
laba tikniko ah shirarka habardugaag la imaanayo ay
ka dhici karto deegaamada nabada iyo ixtiraamka ku
sugan , taaasi waa hadii ay sii socoto foolxumada
iyo xishood darida ka socota saaxada siyaasadeede.
Sidoo kale waxaa iyana mudan in waxa sababay jeneraalka
Majeerteen wayne in saajin MS ka awoodbato, ay tahay
ficilxumada iyo dhiig darida Majeeteen wayne laga
arkay. Majeerteen wayne kuma yara, balse iyagaa ugu
badan mutacalimiinta , injineerada, takhaadiirta iyo
saraakiisha Majeerteen, laakiin nin walbaa waa siduu
u xayaysiisto oo u faansado oo ula safto ninkiisa.
Kuwii siyaad kaba qaadyada u ahaa ayaa malag soo daahiray
raguu haybta la wadaago nooga dhigayaan, hadaba waxa
la isku dhaafay waa afmiishaarnimo iyo bahbah laakiin
xaqiiqdu waxay tahay in miidu ay ka qiima iyo sharaf
badan tahay caraqda. (walow lagu jiro xili shaftii
bada lagu daray, kase tagi mayno hadaanu Majeerteen
weyne nahay taa).
Majeerteen wayne wuu ka xishoodaa inuu mooryaan u
nacamleeyo, wuu ka xishoodaa inuu habqan iyo hunguri
xumo lagu sifeeyo, inuu fidmo ka shaqeeyo, inuu walaalihiis
shisheeye ku horcaayo ama xanto, laakiin samaha nikaan
kula garan xumahaaga dhadhansii ayaad moodaa inaan
laga fursan doodin hadii aan reerka sida lagu dhaqayo
laga dayn, tanina ma aha mid ku kooba Majeerteen dhexdiisa
laakiin waxaa quraarad inay jabto u dhow ku sugan
jiritaanka PUNTLAND, taana waxay ka iman kartaa qabiilada
kale oo haybwadaagta iyo xulafada aynu ku nahay PUNTLAND.
Saluuga siyaasadeed ma aha mid Majeerteen wayne keliya
qabo ee dhamaan inta ka soo harta MS oo ku abtirsata
PUNTLAND ayaa nala qaba hiiftaas.
Kaftankaygaas siyaasadeed waxaan ku soo gunaanadi,
sheekadii ahayd reer bari ma dagaalamo waxaad moodaa
inay Reer Qardho beeniyeen, oo weliba jid-xun oo kii
xamar u eg ay fureen, marka waxaan leeyahay war nimankiinaa
Maxamuud Saleebaanow isku noqda oo reerka sida ama
ka daaya ama kala guur u diyaar garooba.
Jabarti Osman
jabarti2020@hotmail.com
Somaalida
Maanta iyo Cabdullaahi:
Cabdulaahi Yuusuf Axmed oo leh taariikh
dheer oo aan maqaal iyo buug midna lagu soo koobi
karin, muddo dheerna halgan qadhaadh ugu soo jiray
siduu u arki lahaa dadkiisa oo meel rays leh mar-uun
dagay, oo hela nabad iyo naruuro; taasna wuxuu ku
kasbaday kalsoonida dadkiisa intooda badan. waxaa
kaloo abuurmay kuwo caadaawad ugu qaaday: geesinimadiisa,
aaminimadiisa, wax-garadnimadiisa iyo waliba axdiga
iyo qawlka adag oo uu leeyahay.
Haddaba, Somalida maanta inteeda badani
waxay doonaysaa in Cabdulaahi xogaamiyo oo uu mar-uun
ka damiyo dabkaan ku shidan, asagoo kaashanaaya
waaya'aragnimadiisa, geesinimadiisa iyo aaminimadiisa.
Waayo'aragnimadiisa: Cabdulaahi waa mas-uul aqoon
dheer u leh ummadda Somaaliyeed, qof qofna u kala
yaqaana, waana qofka kaliya oo la xaajoon kara Duubabka
Somaaliyeed dhammaantood, meelna isugu keeni kara,
is-afgarad iyo axdina ku kala tagi karaan. Cabdulaahi
wuxuu isu soo jiidi karaa hogaamiyayaasha intooda
badan, nabad iyo is- aaminna ka dhex abuuri karaa.
Arintaan oo ah mid uu horay ugu soo guulaystay oo
uu isugu keenay hogaamiye kooxeedyada intoodii badnayd
shirkii Soodare, laguna heshiiyey in danaha Somaliya
Boosaaso looga tashado, laakiin ay Masaaridu carqaladaysay,
ayadoo dano siyaasadeed iyo ku xumayn dowladda Itoobiya
oo dagaal dhinaca biyaha Niil uu ka dhexeeyo u dagaal
gashay inay burburiso. Nasiib-darro hogaamiyaashii
intoodii badnayd garaadkoodu ma tusin siyaasadda
Masaarida ee majaxaabinta ahayd.
Markii lagu hungoobay shirkii dhalanteed
ka ahaa, wuxuu Cabdullaahi mar labaad kulmiyey oo
uu isu keenay hogaamiya-yaal horay u kala tagay
oo colaadi dhextiilay, wuxuuna aas-aas u ahaa SRRC
oo ay Somaali inteeda badani ku midaysnaayeen, marka
laga reebo Carte iyo Qanyare. Abaabulkii, isu-soo
ururintii iyo dhismihii dowlad goboleedka Puntland
asagaa aabbe ka ahaa, wuxuuna muujiyey kartida uu
u leeyahay inuu dadkiisa la-xaajoon karo, xalna
lawada gaari karo. Wuxuu dhisay dowladda dhamays-tiran
muddo aad u yar. Nabad-galyadii, dhaqaalihii iyo
magacii reer Puntland wuxuu gaarsiiyey meel dheer,
asagoo abuuray dowlad mushaar siisa dad ugu yaraan
gaaraayey toban kun oo qofood.
Nabadoonnimadiisa: Cabdulaahi waa
qofkii ugu horreeyey ee saxiixay heshiis nabadeed
ka dhaca cariga Somaliyeed, wuxuuna ahaa mas-uulkii
heshiiska nabadadeed la galay Caydiid, siday nabad
ugu wada noolaan lahaayeen dadka wada-daga gobolka
mudug oo dagaal faraha looga gubtay uu dhexmaray,
dad aad iyo aad u fara badanina ku nafwaayeeen.
Dad badan oo aan aragti dheerayn baa markaa u arkaayey
inuu noqon-doono waxaan socon-doonin heshiiskaas,
laakiin ilaa iyo hadda nasiib wanaag harkiisii baa
la harsanayaa, waxaana mahaddiisa iska leh Illaaheena
weyn kasakow Cabdulaahi Yuusuf. Cabdulaahi wuxuu
aabbe mar labaad u noqday dadweynaha reer Puntland
oo uu nabad iyo xasiloonidoodii mar-labaad kusoo
dabaalay, taasoo Somaali inteeda nabadda jecel iyo
adduunka inta Somaliya indha ku haysa aad iyo aad
ugu riyaaqeen sida xilkasnimada iyo xadaaradda leh
ee uu u xaliyey xurguftii dhextiil dadkii walaalaha
ahaa.
Geesinimadu waa wax loo dhasho, Cabdulaahi
waa halyey aan cabsi aqoon markuu xaq ku diriraayo,
waligiisa goob dagaal loogama guulaysan, taasna
taariikhda ayaa sheegaysa. Wuxuu ka qayb galay dagaalkii
ugu horreeyey ee dowladdii Somaliyeed ee curdanka
ahayd ee Aadan Cadde madaxweynaha ka ahaa iskaga
horyimaadeen dowladda Itoobiya, wuxuuna muujiyey
geesinimo bilad uu ku helay. Cabdulaahi wuxuu ahaa
qofkii ugu horreeyey ee ka dhiidhiyey xumaantii,
xaqdaradii iyo xad-gudubkii taliskii xaaraanta ahaa
ee uu hogaaminaayey marxuum Maxamed Siyaad, wuxuuna
si bareer ah oo geesinimo leh dharaar cad ugu dhawaaqay
inuu la dagaalamaayo xumaha iyo xaqdarada; Waqtigaasna
ciddii afka kala-qaada ama tiraahda waxaan aabow
Siyaad aan ahayn waxaa loo haystay inaysan badbaadayn
oo waa tii uu lahaa, Alla xa-u naxariistee, Gololey,"
Ama Afkaaga Hayso Ama Afgooye Aad", oo uu ula
jeeday cidna inaysan hadli karin maalintaas, laakiin
Cabdullaahi baa beeneeyey oo ummaddii tusay in Dhurwaagii
yur layska oran karay.
Markii uu isku dayey in Mingiste ciidda
Somaliyeed calankiisa ka taago Cabdulaahi si bareer
ah buu uga soo hor-jeestay oo aan gabasho iyo cabsi
lahayn, asagoo xabsi lix sanadood iyo dheeraad u
dhex jiifay geesinimadiisa iyo wadanimadiisa.
Ururkii habaarnaa ee Itixaad ee aragtida qaabka
daran lahaa, kuna midaysnaa inay xoog iyo xeeladda
ku qabsadaan goboladii markaa la oran jiray waqooyi
Bari, ayagoo astaan Islaamnimo ugu soo dhuumanaayey,
laakiin ujeedooyin guracan lahaa, quwado shisheeyana
u adeegaayey, Cabdullaahi wuxuu ahaa ninkii dadkiisa
ka badbaadiyey masiibadii ay la maaganaayeen dadkaan
muslimka ah ee aan dareensanayn dulmiga Iti-xaadka,
maalin qura buuna uga sifeeyey carigaa.
Aaminimadiisa: Cabdullaahi wixii aad
u dhiibato waa ruuxa qura ee maanta la og yahay
ee siyaasadda ku jira ee aad ugu imaanayso ayagoo
sidoodii ah oo bad-qaba. waa aamin, waana deeqsi
gacan furan oo dadkiisa waxba ka hagran.
Haddaba, yaa doonaya Cabdullaahi maanta inuu hogaamiyo?
yaase diidan?
Cidda doonaysa waa dadweynaha dhiban
ee dulmiga iyo xaqdarada lagu hayo. waa kuwa xoogga
lagu afduubanaayo, kuwa xoolahoodii la dhacaayo,
kuwa dhimashoodu wax qiima ah aysan ku fadhiyin,
markii la doonana la dili karo. Cabdullaahi waxaa
maanta doonaaya kuwa guryahoodii, beerahoodii iyo
goboladay u dhasheen laga bara-kiciyey; Waxayna
rabaan inay helaan nabadda iyo naruurada ay haystaan
dadka ku nool Puntland mid la mida, Cabdullaahina
badbaadiyo maanta, sidii uu badbaadiyey dadka uu
hogaanka u hayo.
Haddaba, cidda diidan waa tuma? maxayse
ku diidan yihiin? Waxaa diidan dad aan dowladnimo
doonayn, sababtoo ah waxa maanta gacanta ugu jira
oo ay haystaan ma doonayaan in ay farahooda ka baxdo.
wax dan ahna uguma jirto dowlad kastaa oo dhalata,
ama feedaraad ha ahaato ama mid dhexe ha loogu yeero.
Waa dadka wax dhaca, gabdhaha kufsanaaya, daroogada
beeraaya ama ka ganacsanaaya. Waa kuwa gobolo aysan
lahayn xoog ku haysta, hadday dowlad dhalatana og
inaysan xoog ku joogi karin. Waxaa kaloo ka mida
ururka Carte oo maanta hogaaminaaya ururadaan, garab
iyo gaashaanna la garab-taagan, inay dowlad dhalatana
diidan.
Shirkaan dowlad dadka intiisa badan
taageersan tahay baa ka dhalan, Cabdullaahi baana
dabkaan baxaaya ka damin kara ummaddaan ku dhibaataysan
gudaha iyo dibaddaba.
Qofkii diida oo ishortaaga ku guulaysan maayo, sababtoo
ah Somaalida inteeda badan baa doonaysa oo u aragta
inuu nabad kusoo dabaali karo sida walaalahooda
reer Puntland. Wadamada daneeya Somaliya kalsooni
buuxda bay ku qabaan oo waa isku halayn karaan.
Raage Jama
jamarage@aol.com
U.S.A