Qoraal ku socda shirka Eldoret.
Maamul Goboleedyo aynu kala jirano,.Dowladana fidiraal ah oo aynu wada jirano
Somalidu
waa Dad Reer guuraa ah oo Xoolo dhaqato ah, sida Xoolo dhaqatada
lagu yaqaanana ma ay laha Erayga wax ka dhaxayn ama wax shirkad
lagu noqdo oo Faa´iidadiisu Dadka ka dhaxayso lagana wada
dhursugo.
Ninkasta
iyo Qoyskasta Xayntiisa gooni buu u raacdaa, markii Reero
Xoolo isku darsadaana Xoolihii oo isku jira ayey kala jirtaan,
sababta oo ah Ninkasta Neefkiisu wuu u suntan yahay, wuxuuna
Xeerka Xoola raacatada Qodabkiisa ka hadlaya Xoolo isku darsigu
qorayaa. Geel jire Geela waa wada
jirtaa waana kala jirtaa.
Waxa
kaliye ee Dadka Reer guuraaga ah ka dhexeeya waa Daaqsin iyo
Ceel labadana lama daryeelo.
Hadaba
Bulsho sidaa u dhisan oo Cuno wadaag moyee aan wax wada lahaansho
aqoon ayey Wadamadii Gumaystuhu Dowlad dhexe oo wadaag ah
u dhiseen ugana tageen, Dowladaa oo leh Maamul dhexe oo xoog
badan iyo xarumo Dalka laga maamulo oo Dadkii meel ay jooganba
sida Birlabtii u soo jiiteen.
Waxaana
intii aan waliba Xornimada la qaadan bilowday Guux watay Gabay
iyo Guurow oo Dadkii markaa Magaaloyinka waaweyn ku soo qulqulayey,
loogu dardaaran warinayey waxa Maanta taagan,. looguna sheegayey
in aanay Magaaloyinku shuraako ahayn. waxaana isla markaa
looga digayey in aanay ku soo dagdagin dagida Magaaloyinkaa.
Kuma
ekayn wax kala sheegashadu iyo wax kala soocashadu Magaaloyinka
la isugu yimid oo kaliya ee intii uunaba Gumaystihii libdhin
waxaa mudh soo yiri Xeerkii Reer Guuraaga oo aan ogo´laanayn
in wax Shirkad lagu yahay jiro, waxaana biloowday haba ugu
daraadeen Reer Hargayse Dhawaaq dhahaya war Dowlada Cayriinka
ha lagu qaybsado.waxayna waliba Qaarkood biloowgii isku darsankiiba
dalbadeen in Qaybtooda gooni loogu xareeyo.
Arinta
wax kala soocashadu kuma e kayn hal Beel ee Beelihii oo dhan
baa u guuxay Arintaa, waxana markii Xornimadii la helay bilaabmatay
in Xukunkii Beel Beel la isugu qabsado iyo in Ninkii Madaxweyne
noqda Beeshiisu wax is bido iyadoo taas laga ambaqaadayo ayaa
Dowladihii dalka soo mareen markaa lagu suntay.Sumada Reerka
uu Ninka Madaxwaynaha ah ka dhashay agu garto
Waxayna
taasi keentay in Beeshii uu Madaxweynuhu ka dhashay iyana
isu diyaariyaan in ay Dowlada sida Geeloodii u difaacdaan,
meesha Beelihii kale iyana isu diyaariyaan sidii ay Dowladii
sida Geeli u dhici lahaayeen.
Labadaa
Damac ee Dowlada isku haysta waxay keentay in uu iska horimaad
hubaysan iyo Jabhado kala Ujeedo ah oo Dowladii dhici rabaan
unkamaan.
Hadaba
inkasta oo uu Siyaad Bare isku deyey in uu iska Horimaadkaas
maareeyo, sidaas darteedna uu Beelahii Beelkasta Wasiir Nees
nuujis ah oo ay gooni u ilaashadaan u magacaabay, hadana waxa
loo tartameyey ka waynaa Wasiir oo waxaa hirgalay Xeer hoosad
Reer guraa oo dhahaya
,,Geel aad wada dhici kartid Qaalin darteed Qowsaar looguma noqon“.
Dagaalkii
Dowlad isku qabsiga ka biloowday wuxuu soo nooleeyey Guuxii
hore ee ku saabsana deegaanada lagu soo qulqulay oo ay Dadka
Deegankaa lahaa u arkayen in iyaga barokicin lagu samaynayo,
taas oo keentay in wax alaale wixii Dadka ka dhaxaynjiray
sida Dowladnimadii, Darisnimadii iyo Meelihii lagu wada noolaan
jiray sida Xaafadihii, Magaalooyinkii iyo Goboladii lagu kalo
baxo wuxuuna Ninkasta ku laabtay Meeshii uu asal ahaan waqtigii
Gumaystiga ka hor ka yimid, markii laga reebo Magaalooyin
wali la kala haysto sida Magaalada marka iyo Kismanyo.
Maanta
marka Somali wax ka dhexeeye oo aan Magac Somalinimo iyo kan
Islaamnimo ahayn ma jiro, Dowladnimadii waa la kala soocday
Ninkasta Xayntiisa gooni buu u la joogtaa, is Aaminkii wuu
dhumay oo si dhaqsa ah Daris wanaagsan la isu ma noqonayo,
Ninkii daga Meel aanay Reerkiisu daganayn Afduub, Kufsi iyo
Handadaad kama fakanayo, Faataxo danbe oo la isuma marayo
ma jirto, Dadkii way kala irdhoobeen waxayna u kala bexeen
Bur iyo Buunshe.
Arinta
sidaas ah yaa Shirarkii kan Eldoret
ka horeeyey la isku dayey in Dowlad dhexe oo xoogle la dhiso,
taas oo ka dhaxaysa Dad aan wada degi karin, wada noolaan
karin, daris wada noqon karin, dakano kala qaba, Daarihii
la kala qaaday wali duugoobin, Beerihii lakala qaadayna wali
biqlayaan.
Dawladaas
oo ay waliba marakaan Beelaha Qaarkood u arkaan in ay tahay
in iyaga loogu faatexeeyo, maxaa yeelay iyaga ayaa dhacii
ku guulaysteen oo Dhiiga u badan daadiyey,.marka sidaas darteed
waa in ay iyagu Dowladnimada qaybiyaan, qaataan Cadka Meesha
ku jira.
Iyada
oo aan marka taasba la diidanay ayaa isku darsiga labada Awoodood
tan Dowliga ah iyo tan Caasumada ah ay keeni in ay Beelihii
kale ee aan Meelaha Awoodu taalo daganayn Arintoodu Cir kaa
dheer Dhula kaa dheer noqotoy, kuna abuurtay Cabsi ah maxaa
la idinku samayn doonaa haddii....., taas oo ah Cabsi garteeda
leh maxaa yeelay Meel ku soo wada urur danbe way dhamaatay,
waxa la isu qabaana ma yara.
Markii Arinta sidaas loo fiiriyo Dowlad dhexe oo xoogle
oo la dhisaa waxay u dhigantaa aan Burburkii markale aan soo
biloowno wax aan naga dhaxayn karina aan isku darsano, meel
aaynaan wada dagi-karina aaynu ku soo wada ururno, taas oo
keenaysay in wixii markale la isku qabqabsado iyo in ay markale
dhashaan isbahaysiyo iyo jabhadayn is hardiyaan, kuwaas oo
Qax, Burbur iyo kala guur danbe keeni doonaan..
Marka
hadal iyo gobo´di Maanta lama joogo Waqtiigii Dowlad dhexe
oo xoogle oo markale Dadka meel isugu keenta, Ciday doontana
caburiso, la samayn lahaa maxaa yeelay Dowlad dhexe oo Dadkoo
idil wada dhowrtaan waxay u dhigantaa Cidii Dowladnimada markaana
dhici lahaydee diyaar garow waxaana taas sii sahlaya iyada
oo ay beeluhu tusaale u qaadan doonaan tan maanta la dhacayo.
Waxaa
kale oo aan iyana la dhayelsan karin waxay samaynkaraan cida
maanta dowlad dhexe oo xoogle loo xalaaleeyo.
Si
taas marka looga badbaado waa in maanta maamul
dalkoo dhan ku baahsan la dhisaa, intii is xambaaran
karta ee isir wadaag ahna ay maamul gobaleed wada samaystaan,
ka dibna la isugu yimaadaa Maamul dhexe oo Xeerka ay maamul
Goboleeyadu wadaaga ka yihiin u dhowra.
Halkii
Maamul Goboleed waa in uu gobolo badan ka koobnaadaa si ay
culayska dowlada dhexe ee Fidaraaka
ah isaga caabin-karaan.
Xaqiiq
waxaa ah in sida kaliya oo aynu uga bixi-karo Dagaal danbe
oo Dalkoo dhan wada saameeya ay tahay
In aynaan khaladkii uu gumaystuhu galay aynaan inanana galin oo sida
cad dowlad dhexe oo xoogle dhaqankeena lama jaan qaadikarto
ee yeynaan dowlad dhexe oo xoogle dhisin.
Waxa
kaliya ee xalku ku jiraa waa in shirka Eldoret lagu dhiso:
Maamul goboladana aynu kala jirano iyo dowlad Fidaraal ah oo aaynu
wada jirano.
Mahadsanid
Maxamud sh. Xasan
dahir
Opinions
expressed in this columns are those of the authors
and not necessarily those of Mudugonline
|
Qoraaladu
waxay ka turjumayaan aragtida Qoraaga mana loo fasiran
karo tan Mudugonline.
|